Tuesday, October 14, 2008

[HEALTH INFORMATION] 2 New Entries: အစာအိမ္နာ (သို႔) ေလနာေရာဂါ (Peptic Ulcer)

အစာအိမ္နာ (သို႔) ေလနာေရာဂါ (Peptic Ulcer)




အမ်ား ေခၚသလို အစာအိမ္နာ(သို႔) ေလနာ လို႔ေရးရေပမယ့္ တကယ္ အတိအက် ျပန္ဆိုရရင္
Peptic Ulcer ဆိုသည္မွာ အစာေခ် လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ေပၚေသာ အနာခြက္ ကို
ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္.. အဓိက အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေနရာေတြ ကေတာ့ အစာအိမ္ (stomach) နဲ႔
အူသိမ္ဦး (duodenum) တို႔ပ ဲ ျဖစ္ပါတယ္... အစာအိမ္ တြင္ ျဖစ္ပါက Gastric Ulcer (GU)
ဟု ေခၚျပီး အူသိမ္ဦးတြင္ ျဖစ္ပါက Duodenal Ulcer (DU)ဟု ေခၚပါတယ္..အားလံုးကို ျခံဳျပီး
ေတာ့ Peptic Ulcer (PU) လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္..ဤေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားေသာ အစာအိမ္နာ
အသံုးအႏႈန္းသည္ Peptic Ulcer ကိုသာ ရည္ညႊန္းပါတယ္..


အစာအိမ္ ဟာ အစာေခ်ဖို႔ အတြက္ ဟိုက္ဒ႐ိုကလိုရစ္အက္ဆစ္ (Hydrochloric acid, HCl )
နဲ႔ ပက္ပ္ဆင္ (Pepsin) ဆိုတဲ့ အင္ဇိုင္း ထြက္႐ွိ ပါတယ္.. အစာ အိမ္နဲ႔ အူသိမ္ဦး နံရံ ေျမွး
(Mucosa) ေတြဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ အက္ဆစ္နဲ႔ ပက္ပ္ဆင္ကို ခံႏိုင္ရည္ ႐ွိပါတယ္..အေၾကာင္း
တစ္ခုခုေၾကာင့္ နံရံေျမွး ခံႏိုင္ရည္ က်ဆင္းလာတဲ့အခါ အက္ဆစ္နဲ႔ ပက္ပ္ဆင္ ဟာ နံရံေျမွး
ကို စားျပီး အနာခြက္ (Ulcer) ျဖစ္ေပၚလာ ေစပါတယ္... အနာ ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္း
(၂)ခ်က္ ကေတာ့

  • အစာအိမ္တြင္း Helicobacter pylori (H.pylori) ဘက္တီးရီးယားပိုး ဝင္ျခင္းနဲ႔

  • အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးမ်ား (NSAIDs) တာ႐ွည္သံုးစြဲျခင္း
တို႔ ျဖစ္ပါတယ္..




H.pylori ပိုးဟာ အ႐ြယ္ေရာက္ျပီးသူ ကမာၻ႔လူဦးေရ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ကူးစက္ခံထားျပီး ျဖစ္
ေၾကာင္း WHO မွ ခန္႔မွန္း ထားပါတယ္.. H.pylori ပိုးေၾကာင့္ အစာအိမ္ ေရာင္ရမ္းျခင္း
(Gastritis) ျဖစ္သူမ်ားရဲ႕ ၉၀% ဟာ ဘာလကၡဏာမွ မျပပဲ ႐ွိေနပါတယ္.. H.pylori ပိုးဟာ
ေသြးေႏြး သတၱဝါမ်ားရဲ႕ အစာေျခ လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ ေတြ႔ရျပီး လူ႔ခႏၶာကိုယ္
အစာအိမ္ ထဲမွာ ႐ွင္သန္ေနထိုင္ ေပါက္ဖြားၾက ပါတယ္..ကူးစက္နည္း ကေတာ့ မစင္မွ အ
စားအစာ၊ ေရ ကေနတစ္ဆင့္ ကူးစက္ပါတယ္..


ေနာက္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ ေလးဖက္နာ၊ ေဂါက္ေရာဂါ၊ အဆစ္နာေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား အကိုက္အခဲ
ေပ်ာက္ေဆးကို တာ႐ွည္စြာ သံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ အစာအိမ္နာ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္..
Diclofenac, Ibuprofen, Naproxen, Aspirin စသည့္ေဆးမ်ားသည္ အစာအိမ္နာ (Peptic
Ulcer) ျဖစ္ေစပါတယ္.. Acetaminophen (Paracetamol) သည္ အစာအိမ္နာေရာဂါ မျဖစ္
ေပၚေစပါ..


ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းသည္ အစာအိမ္နာ ျဖစ္ေစ႐ံုသာမက ေရာဂါ၏ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုး
က်ဳိးမ်ားကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစျပီး အနာေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ေဆးကုသမႈကိုလည္း ၾကန္႔ၾကာ
ေစပါတယ္..စိတ္ဖိစီးမႈ (Stress) နဲ႔ အစပ္စာ (Spicy Food) မ်ားဟာ အစာအိမ္ ေရာဂါ ျဖစ္
ေစတယ္လို႔ အရင္က ယူဆခဲ့ေသာ္လည္း အခုခါ H.pylori ပိုးကို ႐ွာေဖြေတြ႔႐ွိျပီးေနာက္ပိုင္း
ဒီအယူအဆဟာ ေမွးမွိန္ခဲ့ပါတယ္..


အစာအိမ္နာ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားမွာ

  • ရင္ညြန္႔ (Just below the Sternum) တြင္ နာက်င္ျခင္း
    • မ်ားေသာအားျဖင့္ Gastric ulcer သည္ အစာစားပါက ပိုနာတတ္ျပီး Duodenal ulcer သည္ အစာစားျပီးပါက နာက်င္မႈ သက္သာ လာတတ္ပါတယ္..
    • ရင္ပူရင္ကယ္ျဖစ္ျခင္း

    • ေလထေလတက္ျခင္း (bloating & belching)
    • အစာစားခ်င္စိတ္ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်လာျခင္း
    • ေအာ့အန္ျခင္း၊ ေသြးအန္ျခင္း(Hematemesis)၊ ဝမ္းအမဲသြားျခင္း(Melaena)
    တို႔ ျဖစ္ပါတယ္..
    ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္ စစ္ေဆးခ်က္မ်ား
    • အစာအိမ္ ဓါတ္မွန္႐ိုက္ျခင္း (Barium meal X-Rays) အားျဖင့္ အစာအိမ္နာ ႐ွိမ႐ွိ သိႏိုင္ပါတယ္..
    • H.pylori ပိုး႐ွိမ႐ွိ စမ္းသပ္ရန္
      • အစာအိမ္ၾကည့္ မွန္ေျပာင္း (Endoscope) ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ အစာအိမ္နာ ကို တိုက္႐ိုက္ၾကည့္ႏိုင္သလို အစာအိမ္ရည္ကိုယူျပီး ပိုးေမြးျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ပါတယ္
      • Urea Breath Test ၊ ေသြး ႏွင့္ ဝမ္း စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္လည္း သိႏိုင္ပါတယ္..
      • /ul>

    (ဆက္လက္ ေရးသားပါမည္)

    တုပ္ေကြးေရာဂါ (Influenza)


    ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ လ ကထဲက အခုထိ ျဖစ္ပြားဆဲ ေရာဂါ တစ္ခု ပါပဲ ...

    တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ influenza virus ပိုး ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး A,B,C ဆိုျပီး virus အမ်ဳိးအစား (၃) မ်ဳိး ႐ွိပါတယ္။ ရာသီကို လိုကျ္ပီး ျဖစ္တာ မို႔ Seasonal influenza လို႔ သတ္မွတ္ျပီး အလြယ္တကူ Flu လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။ influenza virus A နဲ႔ B ဟာ ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ ျဖစ္ပြား တတ္ျပီး ေဒသတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ ကူးစက္ တတ္ပါတယ္ (Epidemic disease)။ influenza virus C ကေတာ့ ရံဖန္ရံခါ မွသာ ေနရာ ကြက္ျပီး ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္ (Sporadic disease) ။

    အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကေတာ့ Virus A ပါဘဲ ။ Virus A ကို surface protein ေပၚ မူတည္ျပီး အုပ္စုခြဲ (subtype) မ်ား ထပ္မံ ခဲြျခား ႏိုင္ပါတယ္ ... surface protein မ်ား ကေတာ့ Hemagglutinin (H) နဲ႔ Neuraminidase (N) တို႔ျဖစ္ျပီး (H)မ်ဳိး ကြဲ (၁၆) မ်ဳိးနဲ႔ (N) မ်ဳိးကြဲ (၉) မ်ဳိး ေလာေလာဆယ္ စမ္းသပ္ ေတြ႔႐ွိ ထားပါတယ္ ။ Virus A surface protein မ်ားဟာ ဗီဇ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ တတ္ျပီး အုပ္စုခြဲမ်ဳိးကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ တတ္ပါတယ္ ။ Virus A (H1N1) ဟာ လတ္တေလာ ကမာၻမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး အုပ္စုခြဲပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
    (ၾကက္ငွက္ တုပ္ေကြး Avian or Bird Flu ျဖစ္ေစ တာကေတာ့ Virus A (H5N1) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္)


    တုပ္ေကြးဟာ အေနာက္ ႏိုင္ငံ ေတြမွာေတာ့ Winter & Spring ရာသီေတြမွာ ျဖစ္ပြား ေလ့႐ွိျပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ ေတာ့ မိုးေႏွာင္းပိုင္း (August, September) မွာ အျဖစ္မ်ား တာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္စ္ ဟာ ေရာဂါပိုး ႐ွိသူ၏ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ေၾကာင့္ အသက္႐ွဴလမ္း ေၾကာင္း မွတစ္ဆင့္ အဓိက ကူးစက္ျပီး ေရာဂါပိုး ႐ွိသူရဲ႕ ႏွာရည္၊ တံေတြးကို တစ္ဆင့္ခံ ထိေတြ႔မိ ရာမွ လည္း ကူးစက္ ႏိုင္ေစ ပါတယ္။
    ( ဥပမာ - တယ္လီဖုန္း၊ တံခါး လက္ကိုင္၊ ဇြန္းခက္ရင္း ...)

    တုပ္ေကြး ေရာဂါ လကၡဏာဟာ ေရာဂါပိုး ထိေတြ႔ ဝင္ေရာက္ျပီး ၂-၃ ရက္ အတြင္း ေပၚေပါက္လာ တတ္ပါတယ္ ။ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ ကေတာ့

    • အဖ်ားတက္ျခင္း
    • ေခါင္း ကိုက္ျခင္း
    • ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
    • လည္ပင္း နာျခင္း
    • ႏွာရည္ က်ျခင္း၊ ႏွာ ပိတ္ျခင္း
    • တစ္ကိုယ္လံုး ကိုက္ခဲျခင္း
    • ႏံုးေခြသြားျခင္း
    • ကေလးမ်ားတြင္ ဝမ္းေလွ်ာျပီး အန္တတ္ျခင္း

    တို႔ ျဖစ္ပါတယ္ ...

    တုပ္ေကြး ေရာဂါ ခံစား ရျပီ ဆိုပါက ...
    • အိမ္မွာ လံုေလာက္စြာ အနားယူပါ
    • အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ ... အရက္နဲ႔ ေဆးလိပ္ ေ႐ွာင္ပါ ...
    • ေရာဂါ လကၡဏာ သက္သာ ေစေသာ ေဆးမ်ား (symptom relief) ေသာက္ႏုိင္ ပါတယ္ ။ ဥပမာ - Paracetamol , Chlorpheniramine (Burmeton) ... လူငယ္ပိုင္း ႏွင့္ ကေလးမ်ား ကို Aspirin (Buspro) မတိုက္ရပါ ။
    • ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆး ရည္၊ ခၽႊဲေပ်ာ္ ေဆးရည္ မ်ားကို လိုအပ္ပါက ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ ေရေႏြး ေငြ႔႐ွဴျခင္းသည္ လည္း ႏွာပိတ္ျခင္းကို သက္သာ ေစပါတယ္။ အရည္ ခန္းေျခာက္ျခင္း ႐ွိပါက ဓါတ္ဆားရည္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္ ။
    • ဗိုင္းရပ္စ္ ေသေဆး(antiviral drugs) မ်ားကို ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားတဲ့ အတိုင္း စနစ္တက် ေသာက္ပါ။ (ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာေတာ့ ေပးေလ့ မ႐ွိပါ ။ ေဆးလည္း ႐ွားပါး ပါတယ္။) ေဆးေတြ ကေတာ့
      • Relenza® (Zanamivir)
      • Tamiflu® (Oseltamivir) - ဒီေဆး ဆိုရင္ အခု ေနရာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ ေဆးမတိုးတဲ့ ျပႆနာ ႐ွိေန ပါျပီ ။ (WHO Report)WHO Report

    တုပ္ေကြး ေရာဂါရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး ေတြ ကေတာ့ နမိုးနီးယား (Pneumonia due to viral or bacteria)၊ နား ပိုးဝင္ျခင္း၊ ထိပ္ကပ္နာ ျဖစ္ျခင္း၊ ေရာဂါ အခံ ႐ွိသူမ်ား (ဆီးခ်ဳိ၊ ႏွလံုး၊ ပန္းနာ၊ ေက်ာက္ကပ္နာမ်ား) ဟာ ေရာဂါ ပိုဆိုးျခင္း တို႔ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္ ။



    ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး အေနနဲ႔ ကေတာ့ ...
    • လက္ကို ဆပ္ျပာႏွင့္ စင္ၾကယ္စြာ ေဆးပါ ... (ေရာဂါပိုး လက္တြင္ ကပ္ေန ပါက ကင္းစင္ ေစရန္)
    • လက္မေဆးမီ မ်က္လံုးႏွင့္ ႏွာေခါင္းကို မကိုင္တြယ္ မိေစရန္ သတိ ထားပါ ။
    • တုပ္ေကြး ျဖစ္ေသာ အခ်ိန္တြင္ မ်က္ႏွာသုတ္ ပုဝါ၊ လက္ကိုင္ ပုဝါ အစ႐ွိတဲ့ အသံုး အေဆာင္မ်ား အတူ သံုးျခင္း ေ႐ွာင္ၾကဥ္ပါ။
    • ႏွစ္စဥ္ တုပ္ေကြး ရာသီ ေရာက္လွ်င္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။

    You received this email because you are subscribed to the real_time feed for http://drwinthein.co.cc/feeds/posts/default. To change your subscription settings, please log into RSSFWD.