MEDIA FIGHTING
၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္တြင္း ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အေနႏွင့္ အာဏာ ပိုင္မ်ား၏ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ် ခံရျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ ခံရျခင္းတို႔ ႀကံဳေတြ႕ ရင္ဆိုင္ခဲ့ ရသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္ နက္တည္း ျပည္ပ (ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ) အေျခစိုက္ မီဒီယာမ်ားသည္လည္း အင္တာနက္ ဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈဒဏ္ကို အျပင္းအထန္ခံခဲ့ရသျဖင့္္ ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္မ်ားအတြက္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ေရာႁပြမ္းေနေသာ ႏွစ္တႏွစ္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ၂၀၀၈ ေမလဆန္းက ဝင္ေရာက္ေမႊေႏွာက္ခဲ့ေသာ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ျပည္တြင္း ျပည္ပရွိ ျမန္မာ မီဒီယာမ်ားက အခိ်န္ႏွင့္ တေျပးညီ ဆြဲထုတ္ တင္ျပႏိုင္ခဲ့သည့္အတြက္ ျမန္မာျပည္ကို ႏိုင္ငံတကာက ထူးထူးျခားျခား အာ႐ံုစိုက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။
တခ်ိန္တည္းတြင္ ျပည္တြင္းရွိ သတင္းသမားမ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ားက တင္းက်ပ္စြာေစာင့္ၾကည့္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ဖမ္းဆီးခံရသည့္ မီဒီယာသမား ၁၁ ဦးရွိၿပီး ၉ ဦးမွာ ေထာင္ခ်ခံရသည္။ က်န္ ၁ ဦးကို ခ်ဳပ္ရက္ ၆ လေက်ာ္ၾကာသည့္တိုင္ စီရင္ခ်က္ မခ်ေသးေပ။
ကံေကာင္းေထာက္မစြာျဖင့္ ျပည္တြင္း၌ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အသတ္ခံရသည္ဟူေသာ သတင္းမ်ိဳးေတာ့ မၾကားရပါ။ အီရတ္၊ ဆိုမာလီႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္တို႔ရွိ သတင္းေထာက္မ်ားထက္ စာလွ်င္ ေတာ္ေသးသည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းရွိ သတင္းသမားမ်ားအတြက္ အႀကီးမားဆံုးေသာ အခက္အခဲမွာ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ အပတ္စဥ္ ရင္ဆိုင္ေနရ ျခင္းျဖစ္သည္။ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရာတြင္ ပံုစံမတူ မူကြဲမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ ၾကရသည္။ ဥပမာ - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဓာတ္ပံုကို တနလၤာ၊ အဂၤါတြင္ျဖန္႔ခ်ိသည့္ ဂ်ာနယ္တခ်ိဳ႕တြင္ ခြင့္ျပဳ ခဲ့ၿပီးမွ ေနာက္ပိုင္းရက္ထြက္မည့္ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ထည့္ခြင့္ပိတ္ပင္လိုက္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ဖူးေၾကာင္း ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သတင္းဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာတဦးက ေျပာျပသည္။
စိစစ္ေရး၏ မူဝါဒကို လုိက္နာျခင္းမရွိဟုဆိုကာ ဂ်ာနယ္အပိတ္ခံရျခင္း၊ ဂ်ာနယ္တိုက္ဝန္ထမ္းမ်ားကို ဖိအားေပး ႏုတ္ထြက္ခိုင္းျခင္းမ်ား ရွိသည္။ ၂၀၀၈ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းကာလက ျမန္မာတိုင္းမ္စ္ ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ၿဂိဳဟ္တု စေလာင္း သတင္းေၾကာင့္ အယ္ဒီတာမ်ားျဖစ္ေသာ မႏြယ္ႏြယ္ေအး ဦးျမင့္စိုး၊ ကိုဝင္းညြန္႔လြင္ ႏွင့္ သတင္း ေထာက္ခ်ဳပ္ ကိုဝင္းေက်ာ္ဦးတို႔ကို ဖိအားေပး ႏုတ္ထြက္ ခိုင္းခဲ့သည္။ ခ်ယ္ရီမဂၢဇင္းမွ အယ္ဒီတာ တဦးလည္း အလားတူ ႏုတ္ထြက္ေပးခဲ့ရသည္။
သစၥာ (True News) အပတ္စဥ္ ဂ်ာနယ္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံဖူးခက္နယ္ရွိ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္တခုမွ ျမန္မာကေလး အလုပ္သမားဓာတ္ပံုကို ေဖာ္ျပခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထုတ္ေဝခြင့္ ၁ လ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရၿပီး အက္ရွင္တိုင္းမ္စ္ ဂ်ာနယ္မွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးဝင္းတင္သတင္းကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၂ လ ပိတ္ခံခဲ့ရသည္။ ပိေတာက္ပြင့္သစ္ မဂၢဇင္းသည္လည္း အိုးေဝဦးညိဳျမႏွင့္ပတ္သက္၍ မ်က္ႏွာဖံုးသတင္း ေဆာင္းပါး ေရးသားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထုတ္ေဝခြင့္ ယာယီ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရသည္။
"စိစစ္ေရးက ျဖတ္ဖို႔ေမ့သြားၿပီး ဂ်ာနယ္ထြက္လာေတာ့မွ ဆိုင္ေပၚကေန ျပန္သိမ္းပါ ဆိုတာမ်ိဳးေတြလည္း ႀကံဳဖူးတယ္" ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ သတင္းအယ္ဒီတာတဦးက ဆိုသည္။
အပတ္စဥ္ စာစစ္မႉးမ်ားကို ဂ်ာနယ္မူၾကမ္းတင္ျပသည့္ ေန႔တြင္ ေငြေပးရသည္၊ အရာရွိအားလံုးအတြက္ အခ်ိဳရည္ ႏွင့္ မုန္႔မ်ား ဝယ္ေပးရသည္၊ ညႊန္မႉးႏွင့္တကြ အႀကီးတန္းအရာရွိမ်ားကို တလတခါ ပဲဆီပံုး ဝယ္ေပးျခင္း၊ တႏွစ္ တခါ လက္ေဆာင္ျခင္းမ်ားေပးပို႔ျခင္း ျပဳလုပ္ရသည္၊ ထိုသို႔ေပးရန္ပ်က္ကြက္ပါက ၿငိဳျငင္ေျပာဆိုခံရသည္၊ ပညာျပ တတ္သည္ဟု ၎က ေျပာျပသည္။ ႏွစ္စဥ္ စာေပစိစစ္ေရး၏ ကထိန္ပြဲ၊ သႀကၤန္႐ံုးပိတ္ရက္ အေပ်ာ္ခရီး တို႔အတြက္ ဂ်ာနယ္တိုက္မ်ားက ရန္ပံု ေငြ ထည့္ဝင္ေပးရေသးသည္။ စိစစ္ေရး ညြန္ၾကားေရးမႉး ခရီးထြက္ေနခ်ိန္ မ်ိဳးတြင္ က်န္ရွိေနသူ မည္သူတဦး တေယာက္ကမွ တာဝန္မခံရဲဘဲ ပိုမိုစိစစ္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းမ်ား ႀကံဳေတြ႕ ၾကရေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။
"ျပည္တြင္းက သတင္းအယ္ဒီတာေတြအားလံုး စိစစ္ေရးမႉးေတြရဲ႕ အဟိန္းအေဟာက္ မခံရဘူးသူ မရွိဘူး။ မေတာ္တဆ မွားသြားတာပါလို႔ ခံဝန္လက္မွတ္မထိုးဖူးတဲ့သူလည္း မရွိဘူး" ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထဲတြင္ အစိုးရ ဌာနဆိုင္ရာ႐ံုးမ်ားမွ သတင္းရယူရန္ ပိုမိုခက္ခဲလာသည္၊ အစိုးရ ဌာနမ်ားက သတင္းသမားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာက္ရြက္ျခင္း မျပဳသေလာက္ ျဖစ္လာသည္၊ သတင္း ထုတ္ျပန္ရန္ ျငင္းဆိုလာၾကသည္။ ထို႔ျပင္ သတင္းမွန္ပါလွ်က္ သူတို႔မေျပာဘဲ ေရးပါသည္ဟုဆိုကာ တရားစြဲမည္ ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခံၾကရသည္။
ဌာနဆိုင္ရာသတင္းမ်ားတြင္ ေျပာသူအမည္ႏွင့္ ရာထူးကို ထည့္သြင္းရမည္ဟု စိစစ္ေရးက ညႊန္ၾကားသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္တည္း ဌာနဆိုင္ရာမ်ားကလည္း ထည့္သြင္းေပးရန္ ေၾကာက္ရြ႕ံသျဖင့္ သတင္းမ်ားစြာ ေဖာ္ျပ ေရးသားခြင့္ ဆံုး႐ႈံးရသည္။ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားႏွင့္ တရားရင္ဆိုင္ေနရသည့္ သတင္းေထာက္မ်ားစြာ ရွိသည္။
ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အင္းလ်ားလမ္း ၅ ေလာင္းၿပိဳင္လူသတ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စ်ာပန အခမ္းအနား ေဆာင္းပါးကို ေရးသားခဲ့ေသာ ဆဲဗင္းေဒးနယူးစ္ ဂ်ာနယ္မွ အယ္ဒီတာ မၿငိမ္းၿငိမ္းႏိုင္ တရားစြဲဆို ခံခဲ့ရသည္။
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္း လြတ္လပ္စြာသြားလာ သတင္းယူခြင့္မရွိေပ။ မႈခင္းသတင္းမ်ားကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း အစိုးရသတ္မွတ္ေပးထားသည့္ ေနရာမ်ားတြင္သာ ၎တို႔ ရွင္းလင္း ျပသည့္အတုိင္း ရယူၿပီး ေရးၾကရသည္။ မိမိ လိုက္လိုသည့္ ေဒသခံ ရဲစခန္းမ်ားတြင္ သတင္းယူခြင့္ လံုးဝ မရွိေတာ့ေပ။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထဲတြင္ ျပည္တြင္းသတင္းသမားမ်ားကို ေခၚယူ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္းမ်ား ပိုမိုမ်ားျပား လာသည္။ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ေနာက္ပိုင္း လူမႈကူညီေရး လုပ္ငန္း မ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ား ရွိသည္။ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဖမ္းအဆီးခံရသည့္ သတင္းသမား ၄ ဦးရွိသည္။ ၃ ဦးမွာ ဒုကၡသည္မ်ားကို သြားေရာက္လွဴဒါန္းရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ အဖမ္းခံရျခင္းျဖစ္ၿပီး ၁ ဦးမွာ ဆိုင္ကလုန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္ မွတ္တမ္း ဓာတ္ပံု၊ ဗီဒီယိုမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ မသယ္ေဆာင္သြားမီ အဖမ္းခံရ ျခင္းျဖစ္သည္။
မတရား အမႈဆင္၍ ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ေျပာမွားဆိုမွားျဖစ္၍ တရားစြဲဆိုေထာင္ခ် ခံရသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ အခ်ဳပ္ထဲတြင္ ၂ လေက်ာ္ ေနခဲ့ရသည့္ ဖလားဝါးနယူးစ္ ဂ်ာနယ္ သတင္းေထာက္ ကိုေစာျမင့္သန္းကို ဥပမာေပးကာ သတင္း သမားမ်ား ေခါင္းမေထာင္ရဲေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ကိုေစာျမင့္သန္းသည္ သဃၤန္းကၽြန္းလူသတ္မႈသတင္းကို ေရးသားခဲ့ရာ ၿမိဳ႕နယ္ရဲစခန္းတခုမွ ေခၚယူၿခိမ္းေျခာက္ ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ သတင္းကို ဧရာဝတီမဂၢဇင္းမွ ေရးသားခဲ့သျဖင့္ ကိုေစာျမင့္သန္းကို ဖမ္းဆီး သြားခဲ့သည္။
ကဗ်ာဆရာေစာေဝသည္လည္း အခ်စ္ဂ်ာနယ္တြင္ "အာ နာ ႐ူး ႀကီး မႉး ႀကီး သန္း ေရႊ" ဟူသည့္ စကားလံုးမ်ား ပါဝင္သည့္ ကဗ်ာ ေရးသားခဲ့သျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရသည္။
ထို႔ျပင္ ယခုလအတြင္း လြတ္လပ္ေသာ အာရွအသံ (အာအက္ဖ္ေအ) ၏ ထုတ္လႊင့္ခ်က္ တခုတြင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) သတင္းဌာန၏ ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ၉ ဦး အဖမ္းခံထားရေၾကာင္း ၎ ႐ုပ္သံသတင္း ေထာက္ ကိုေက်ာ္မင္းသက္က အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ပါရွိသည္။ ဖမ္းရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ စစ္အစိုးရ၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ကို ႏိုင္ငံတကာကသိရွိေစရန္ ေဖာ္ထုတ္ေသာေၾကာင့္ဟု သိရသည္။
ခ်င္းမိုင္အေျခစိုက္ ဧရာဝတီမဂၢဇင္း၏ မန္ေနးဂ်င္းအယ္ဒီတာ ကိုေက်ာ္စြာမိုးကလည္း "စစ္အစိုးရကေတာ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြရဲ႕ ရန္သူျဖစ္ေနတုန္းပဲ" ဟု ဆိုသည္။ ၎က စစ္အစိုးရ ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ေနသေရြ႕ မီဒီယာေလာက အေျခအေနမွာ အေျပာင္းအလဲ ရွိရန္ မျမင္ဟု ဆက္ေျပာသည္။
စားဝတ္ေနေရး ၾကပ္တည္းမႈသည္လည္း ျပည္တြင္း သတင္းသမားမ်ားအတြက္ အေရးပါလွသည့္ အခက္အခဲ တခုျဖစ္သည္။ အလုပ္သင္ သတင္းေထာက္တေယာက္၏ လစာမွာ က်ပ္ ၃၀၀၀၀ ခန္႔သာရွိၿပီး ၎၏ အရည္ အေသြးေပၚမူတည္၍ တျဖည္းျဖည္း ျမင့္တက္သြားရာ အျမင့္ဆံုးမွာ က်ပ္ ၇၀၀၀၀ ခန္႔သာ ရွိသည္။ ရန္ကုန္ လူေနမႈစရိတ္အရ တဦးခ်င္း အသံုးစရိတ္မွာ ေန႔စဥ္ က်ပ္ ၁၅၀၀ ခန္႔ရွိေသာေၾကာင့္ မေလာက္ငေပ။
အျမင့္ဆံုးအယ္ဒီတာတဦးပင္ လစာ က်ပ္ ၃၀၀၀၀၀ ခန္႔သာ ရရွိသျဖင့္ အိမ္ေထာင္ရွိသူဆိုလွ်င္ ေငြေၾကး မေလာက္ငသည့္ ျပႆနာ ရင္ဆိုင္ရသည္။ ရန္ကုန္တြင္ အိမ္ငွားခ၊ တိုက္ခန္းငွားခ ေစ်းမွာ အဆမတန္ ျမင့္မားသည္။ အိမ္ငွားခ သက္သာသည့္ ၿမိဳ႕ျပင္ေဒသမ်ားမွ လာရလွ်င္ ခရီးစရိတ္ႏွင့္ အခ်ိန္ကုန္ေသာေၾကာင့္ မထူးလွေပ။
သတင္းေထာက္အားလံုး နီးပါးတြင္ ကိုယ္ပိုင္ အသံဖမ္းစက္ႏွင့္ ကင္မရာမရွိၾက။ ႐ံုးမွ ထုတ္ေပးေသာ ထိုပစၥည္းမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးလွ်င္ ကိုယ္ပိုင္ေငြထဲမွ စိုက္ေလွ်ာ္ရသည္။
[ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအဖို႔ ဟန္းဖုန္းႏွင့္ ခရီးေဆာင္ကြန္ပ်ဴတာ ပိုင္ဆိုင္ဖို႔ ဆိုသည္မွာ အိပ္မက္တခုအလားပင္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)]"ရန္ကုန္က သတင္းေထာက္ေတြအတြက္ ဟန္းဖုန္းတို႔ လက္ပ္ေတာ့ပ္တို႔ ပိုင္ဖို႔ဆိုတာ အိပ္မက္တခုပါပဲ" ဟု သတင္း အယ္ဒီတာတဦးက စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ေျပာၾကားသည္။
ျပည္တြင္းရွိ ဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္း အေစာင္ ၃၀ ထက္မနည္း ႏွစ္စဥ္သက္တမ္းတိုးခ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ေသာ ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ထုတ္ေဝခြင့္လိုင္စင္မ်ား ႐ုတ္သိမ္းခံခဲ့ရသည္။
ျပည္ပမီဒီယာမ်ား၏ အခက္အခဲမ်ားသည္လည္း ေသးငယ္လွသည္ဟု မဆိုသာေပ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထဲတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာမီဒီယာမ်ား၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ အတိုက္အခိုက္ ခံခဲ့ရသည္။ တိုက္ခိုက္ခံရသည့္ မီဒီယာမ်ားထဲတြင္ ဧရာဝတီ၊ မဇၨိ်မ၊ ေခတ္ၿပိဳင္ ႏွင့္ DVB ဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ား ပါဝင္သည္။
၎ဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ားထဲမွ ၃ ခုမွာ DDoS (Distributed denial- of- service) နည္းပညာျဖင့္ တိုက္ခိုက္ခံရျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္တိုက္ခိုက္မႈ မႀကံဳေတြ႕ရေစရန္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ႀကိဳးပမ္း ၾကရသည္။
"က်ေနာ္တို႔ ဝက္ဘ္ဆိုက္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ထဲမွာကို တိုက္ခိုက္ခံရတာ ၃၊ ၄ ႀကိမ္ေလာက္ရွိမယ္။ ေသခ်ာကို ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔၊ အုပ္စုလိုက္ေႏွာင့္ယွက္ေနတယ္ ဆိုတာ သိရတယ္" ဟု မဇၨ်ိမ သတင္းဌာနမွ လက္ေထာက္ အယ္ဒီတာ ကိုမုံပီးက ေျပာျပသည္။
ထို႔ျပင္ နအဖ ဘက္ေတာ္သားမ်ား၏ သတင္းလႊဲမႈ၊ သတင္းမွားမ်ား ေပးမႈကိုလည္း မၾကာခဏ ႀကံဳေတြ႕ရသည္ဟု သူက ဆိုသည္။
"သတင္းေတြကို အမွား၊ အမွန္ ေသခ်ာ အတည္မျပဳႏိုင္လို႔ လက္လႊတ္လိုက္ရတာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ" ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျပည္ပရွိ အတိုက္အခံ မီဒီယာမ်ားတြင္ ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားကဲ့သို႔ စာေပစိစစ္ေရးကို တင္ျပစရာမလိုေသာ္လည္း မိမိစာကို မိမိေသခ်ာစြာ စိစစ္ တည္းျဖတ္ေနရသည့္ ျပႆနာ ရွိသည္။ ကိုယ္တိုင္စိစစ္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္း မလုပ္မိပါက ၿခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္းမ်ား ႀကံဳေတြ႕ရႏိုင္သည္။
ျပည္တြင္းမွ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား၏ အ႐ုပ္မ်ား၊ အသံမ်ား၊ နာမည္မ်ား ေပးမသံုးျခင္းသည္လည္း အခက္အခဲ တခုျဖစ္ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္အေျခစိုက္ DVB ႐ုပ္သံမွ အယ္ဒီတာ ဦးခင္ေမာင္စိုးကေျပာသည္။
"အဲဒါက အဆိုးဆံုးေပါ့ဗ်ာ။ တခ်ိဳ႕ DVB ကမို႔ မေပးဘူး ဆိုတာမ်ိဳး ခဏ ခဏ ႀကံဳရတယ္ဗ်" ဟု ၎ကဆိုသည္။
ဝါရွင္တန္ဒီစီ အေျခစိုက္ VOA ေရဒီယိုအစီစဥ္၏ ျမန္မာပိုင္းဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္းကလည္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ၎တို႔မီဒီယာအေနႏွင့္ သတင္းလိုက္ရခက္ခဲသည့္ ျပႆနာႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ ႀကံဳေတြ႕ ရသည္ဟု ေျပာျပသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းဝင္ေမႊသြားၿပီး ေနာက္ပိုင္း VOA ေရဒီယိုအစီအစဥ္က သတင္းမ်ားရယူလႊင့္ထုတ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း နအဖစစ္အစိုးရက ဆက္သြယ္ေရးမ်ား ျဖတ္ေတာက္လိုက္သျဖင့္ အခက္အခဲေတြ႕ရသည္ဟု ၎ကဆက္ေျပာျပသည္။
စစ္အစိုးရအေနႏွင့္ ျပည္တြင္း၌ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ အေျခအေနမွန္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအား မသိေစလိုျခင္းက အဓိက ျပႆနာတခု ျဖစ္ေနေၾကာင္း သူကေထာက္ျပသည္။ ထိုသို႔ ပိတ္ဆို႔ခံရမႈေၾကာင့္ သတင္းသမားတို႔ လိုက္နာရမည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ကာ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား မေဖာ္ျပႏိုင္သည့္ အေနအထား ရွိခဲ့သည္ဟု ဦးသန္းလြင္ထြန္းက ဆိုသည္။
ျပည္တြင္း၌ သတင္းစာပညာႏွင့္ပတ္သက္၍ ေလ့လာ သင္ယူစရာ သင္တန္းမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား ေသေသခ်ာခ်ာ မရွိျခင္းသည္လည္း သတင္းေလာကသို႔ စမ္းတဝါးဝါး ဝင္ေရာက္လာသည့္ လက္သင္ သတင္းေထာက္မ်ား အတြက္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ႀကံဳေတြ႕ရသည္။
ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ သတင္းေထာက္အလုပ္ဆိုသည္မွာ တျခားေသာ အေရာင္းဝန္ထမ္း၊ ေၾကာ္ျငာေစ်းကြက္ ရွာေဖြသူ၊ ကုမၸဏီ စာေရး စသူတို႔ကဲ့သို႔ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းတရပ္ျဖစ္ေနရာ တကၠသိုလ္ ၄ ႏွစ္တက္ၿပီး မည္သည့္အလုပ္ လုပ္ရမည္ မေသခ်ာေသးခင္ အလုပ္တခု ရရာဝင္ေလွ်ာက္သည့္ သေဘာျဖင့္ ဝင္လာၾကသူ မ်ားျပားေၾကာင္း ျပည္တြင္း မီဒီယာတခုမွ အႀကီးတန္း အယ္ဒီတာတဦးကေျပာသည္။
ျပည္ပ မီဒီယာမ်ားတြင္မူ လူသားရင္းျမစ္ ရွားပါးေသာေၾကာင့္ ေရြးခ်ယ္စရာ အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းပါးသည္။ ျပည္ပအေျခစိုက္ မီဒီယာမ်ားသည္ ျပည္ပသို႔ ေရာက္ရွိၿပီးျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို နီးစပ္ရာဆြဲခန္႔ၿပီး မီဒီယာပညာရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ လက္ပူတိုက္သင္ၾကားေပးၾကရသည္။
ျပည္ပ မီဒီယာတိုင္းအတြက္ ျပည္တြင္းတြင္အေျခစိုက္ လုပ္ကိုင္သတင္းေပးပို႔ေနသည့္ သတင္းေထာက္မ်ား ရွိေသာ္လည္း ထိုသူတို႔၏ အႏၱရာယ္မွာ ႀကီးမားလွသည္။
"အခုက ျပည္တြင္းမွာ ကင္မရာကိုင္တဲ့သူဆိုရင္ကို စိတ္မခ်ရေတာ့ဘူး။ ေနာက္က တေကာက္ေကာက္ လိုက္ေစာင့္ ၾကည့္ေနတာ" ဟု DVB ၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအးခ်မ္းႏိုင္က ေျပာျပသည္။
ဆက္လက္၍ ၎က အာဏာပိုင္မ်ားအေနႏွင့္ ျပည္တြင္းမွ သတင္းမ်ား ျပည္ပသို႔မေရာက္ရွိႏိုင္ရန္ နည္းမ်ိဳးစံုႏွင့္ တားဆီးပိတ္ပင္ေသာ္လည္း မီဒီယာမ်ားက ကမၻာကသိေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
မဇၨိ်မ သတင္းဌာန၏ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာ ကိုမံုပီးကလည္း "ျပည္တြင္းက က်ေနာ္တို႔သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရးက အရမ္းကိုအေရးႀကီးလာတယ္။ သူတို႔က လံုၿခံဳေရးကိုငဲ့ေနရေတာ့ စိတ္ရွိလက္ရွိ သတင္း မလုိက္ႏိုင္ ၾကဘူးေပါ့" ဟု ေျပာျပသည္။
ျပည္ပမီဒီယာမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ သတင္းသမားအားလံုးလိုလို ႀကံဳေတြ႕ရသည့္ ျပႆနာတခုမွာ ေနထိုင္ခြင့္ ဗီဇာျဖစ္သည္။ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ႏွင့္ တျခား ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္မ်ား တရားဝင္ကိုင္ေဆာင္ထားၾကေသာ္လည္း ၎ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ရွင္သန္ေနရန္ ၃ လတခါ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ထြက္ခြာျပေနရသည္။
တရားဝင္ ပတ္စ္ပို႔ မကိုင္ေဆာင္ထား သူတို႔မွာမူ ခရီးတိုထြက္ရန္ပင္ ခက္ခဲၿပီး ေန႔စဥ္ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအာဏာပိုင္မ်ား၏ ဖမ္းဆီးမႈရန္မွ ကင္းေဝးရန္ ေရွာင္တိမ္းေနၾကရသည္။ တခ်ိဳ႕မွာ တတိယႏိုင္ငံသို႔ထြက္ၿပီး တရားဝင္ ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရေသာ ေၾကာင့္ အနည္းဆံုး သံုး၊ ေလး၊ ငါး ႏွစ္ခန္႔ မိမိမီဒီယာကို စြန္႔ခြာၾကရသည္။
ေငြေၾကးမေရရာမႈသည္လည္း ျပည္ပမီဒီယာမ်ားႀကံဳေတြ႕ရသည့္ အခက္အခဲထဲတြင္ ပါဝင္သည္။ ၎မီဒီယာမ်ား အားလံုးမွာ စီးပြားျဖစ္ မဟုတ္ေသာ မီဒီယာမ်ားျဖစ္ေနၿပီး ေထာက္ပံ့ေငြေၾကး (Funding) ခ်ေပးသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားေပၚတြင္သာ တည္မီွ လုပ္ကိုင္ေနၾကရသျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ေငြေၾကးအခက္အခဲႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရသည့္ မီဒီယာမ်ားရွိသည္။ ယခု ကာလကဲ့သုိ႔ ကမၻာ့စီးပြားေရး ကပ္ဆိုက္ခ်ိန္တြင္ ေထာက္ပံ့ေငြျဖင့္ ရပ္တည္ေနရေသာ မီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား မ်က္ခံုးလႈပ္ရသည့္ ကာလျဖစ္သည္။
"ပိုက္ဆံကေတာ့ က်ေနာ္တို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈတရပ္ေပ့ါဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထဲမွာ လံုးဝ ရပ္သြားရ ေလာက္ေအာင္ထိေတာ့ မႀကံဳခဲ့ရပါဘူး" ဟု ကိုမံုပီးက ေျပာျပသည္။
ဆက္လက္၍ သူက မဇၨိ်မ သတင္းဌာနသည္ ေငြေၾကးကို အလွဴရွင္မ်ားေပၚတြင္ အမီွျပဳေနရေသာ္လည္း မဇၨိ်မ၏ အယ္ဒီတာ့ အာေဘာ္ အေပၚသို႔ အလွဴရွင္မ်ားလႊမ္းမိုးသည္ကိုမူ လက္မခံေၾကာင္း ေျပာသည္။
"သူတို႔ဘက္က သတင္းဦးသတင္းထူး မို႔လို႔ ေျပာျပတာမ်ိဳးေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဇၨိ်ရဲ႕ အယ္ဒီတိုရီရယ္ ေပၚလစီက လြတ္လပ္မႈရွိရမယ္ ဆိုတာ အေစာႀကီးကတည္းက ေၾကညာထားတယ္။ အလွဴရွင္ ေတြအေနနဲ႔ စြက္ဖက္တာမ်ိဳးမရွိပါဘူး" ဟု သူက ဆိုသည္။
ျပည္ပအေျခစိုက္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ားအေနႏွင့္လည္း အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနသည္။ မြန္တိုင္းရင္းသား သတင္းဌာန တခုျဖစ္ေသာ လြတ္လပ္ေသာမြန္သတင္းေအဂ်င္စီ၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က ၎တို႔အတြက္ အႀကီးမားဆံုး အခက္အခဲမွာ သတင္းေထာက္မ်ားကို ေငြေၾကးလံုေလာက္စြာ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
"က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာအဖြဲ႕ေတြက တိုးတက္မႈရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းကြက္ရဖို႔ ေတာ္ေတာ္ ေလးကို ခက္ခဲတယ္" ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။ ၎တို႔ဆက္လက္ ရပ္တည္ေရးမွာ အလွဴရွင္မ်ား အေပၚတြင္ မ်ားစြာ မူတည္လွ်က္ရွိေၾကာင္း ေျပာျပသည္။
၎တို႔အတြက္ ေနာက္ထပ္ အခက္အခဲတခုမွာ သတင္းေထာက္မ်ားအတြက္ လံုၿခံဳေရး ျပႆနာျဖစ္သည္။ မြန္ တိုင္းရင္းသား သတင္းေထာက္ အမ်ားစုမွာ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ေနထိုင္လႈပ္ရွားေနရၿပီး ထို သတင္း ေထာက္မ်ားကို စစ္အစိုးရႏွင့္ လက္နက္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလဲလွယ္ထားသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသာမက ျမန္မာ စစ္တပ္ကပါ သိရွိေနသျဖင့္ စြန္႔စားသတင္းရယူေနရေၾကာင္း ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က ဆိုသည္။
မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ေဝဖန္ေရးသားသည့္ တခ်ိဳ႕ေသာ ၎၏ သတင္းေထာက္မ်ားကို မြန္ျပည္သစ္ပါတီဝင္တခ်ိဳ႕က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမ်ားပင္ ရွိသည္ဟု ဆက္ေျပာသည္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသား သတင္းဌာန တခုျဖစ္ေသာ သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ သတင္း ဌာနကမူ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ေငြေၾကးျပတ္ေတာက္မႈ ျပႆနာအျပင္ ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျပႆနာကိုပါ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္ဟု ၎သတင္းဌာန၏ အယ္ဒီတာ တဦးျဖစ္သူ ဦးခြန္စိုင္းဂ်န္ေရက ေျပာသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းက ၎တို႔ သတင္းဌာနအေနႏွင့္ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ား၊ အေျခခံဥပေဒဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားကို ဆက္သြယ္ေရး ျပႆနာေၾကာင့္ အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ ေဖာ္ျပရန္ ခက္ခဲခဲ့သည္ဟု သူက ဆိုသည္။
အလားတူ ကရင္တိုင္းရင္းသား သတင္းဌာနျဖစ္သည့္ ကရင္သတင္းဌာန (ေကအိုင္စီ) သည္လည္း ေငြေၾကး အခက္အခဲႏွင့္ လူသား အရင္းအျမစ္ ရွားပါးမႈ ျပႆနာကို ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ၎အဖြဲ႕၏ အယ္ဒီတာ နန္းေဖာေဂက ေျပာျပသည္။
ကၽြမ္းက်င္မႈရွိၿပီး အေတြ႕အႀကံဳရွိသည့္ တိုင္းရင္းသား သတင္းေထာက္မ်ားသည္ မိခင္ သတင္းေအဂ်င္စီမ်ားကို စြန္႔ခြာကာ လစာေကာင္းစြာ ေပးႏုိင္သည့္ နာမည္ႀကီး သတင္းဌာနႀကီးမ်ားသို႔ သြားေရာက္အမႈထမ္းၾကသျဖင့္ လူသားအရင္းအျမစ္ ရွားပါးမႈ ျပႆနာကို ႀကံဳေတြ႕ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း နန္းေဖာေဂးက ရွင္းျပသည္။
ကရင္တိုင္းရင္းသား သတင္းသမားေကာင္းမ်ားစြာ ရွိေနေသာ္လည္း ထိုသူတို႔ကုိ လံုေလာက္စြာ ေထာက္ပံ့ေပး ႏိုင္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ၎တို႔၏ သတင္းဌာနကို အခက္အခဲမ်ားစြာျဖင့္ ဆက္လက္ ႐ုန္းကန္ေနရသည္ဟု ဆိုသည္။
ျပည္ပေရာက္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ားအားလံုးက လူသားအရင္းအျမစ္ ရွားပါးမႈ ကို ႀကီးမားသည့္ အခက္အခဲအျဖစ္ သေဘာတူညီၾကၿပီး ေငြေၾကး မလံုေလာက္မႈမွာ ၎တို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈတရပ္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကသည္။
ယခုအခါတြင္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပရွိ ဘေလာ့ဂါမ်ားသည္လည္း မီဒီယာတာဝန္ကို တစိတ္တပိုင္း ထမ္းေဆာင္ သူမ်ား ျဖစ္ေနေပၿပီ။ ျပည္တြင္းရွိ ဘေလာ့ဂါမ်ား ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ႀကံဳေတြ႕ရသည့္ အခက္အခဲမွာ အင္တာနက္ လြတ္လပ္စြာ သံုးစြဲခြင့္ မရရွိျခင္း ျဖစ္သည္။
[ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေက်ာ္ဆန္းကို ေနျပည္ေတာ္ရွိ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ တခုတြင္ စာနယ္ဇင္း သမားမ်ားႏွင့္အတူ ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - AFP)]အာဏာပိုင္မ်ားက အင္တာနက္ သံုးစြဲခြင့္ကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိရာ ျပည္တြင္းမွ ဘေလာ့ေရးေနသူမ်ား ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။
"၂၀၀၈ ႏွစ္ကုန္ခါနီးေလာက္မွာ ကိုယ့္ဘေလာ့ကိုေတာင္ ဝင္ၾကည့္လို႔မရေအာင္ျဖစ္တယ္။ စိတ္ပ်က္ရတယ္" ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ဘေလာ့ဂါတဦးက ေျပာျပသည္။
ျပည္တြင္းရွိ ဘေလာ့ဂါမ်ားမွာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ အာရံုစုိက္မႈမွ ကင္းလြတ္ေအာင္ ေရွာင္ရွားရသည့္ ျပႆနာ လည္းရွိေသးသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က အဖမ္းအဆီးခံခဲ့ရေသာ ဘေလာ့ဂါ ေနဘုန္းလတ္က ဥပမာတခုျဖစ္သည္။ ဘေလာ့ဂါေနဘုန္းလတ္ကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။
ျပည္ပတြင္ အေျခစိုက္ေနရသည့္ မီဒီယာသမားမ်ားအေနႏွင့္ ေငြေၾကးအခက္အခဲႏွင့္ အယ္ဒီတိုရီရယ္ ေပၚလစီ အရပါ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရပ္တည္ရန္ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ကိုေက်ာ္စြာမိုးက ေျပာသည္။
"က်ေနာ္တို႔ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကိုယ္တိုင္ကိုကပဲ စာနယ္ဇင္းရဲ႕ ရန္သူျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ စာနယ္ဇင္းသမား ပီပီသသနဲ႔ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ဝတၱရားရယ္ သူတို႔ရဲ႕ တာဝန္အရ ျပည္သူကို အလုပ္အေကၽြးျပဳဖို႔ရယ္ အဲဒီ ၂ ခ်က္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ကိုင္မထားႏိုင္ရင္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကပဲ ကိုယ့္ရဲ႕ရန္သူ ျပန္ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္" ဟု သူက ဆိုသည္။
ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပရွိ မီဒီယာမ်ားအားလံုးမွာ အခက္အခဲ အနည္းႏွင့္အမ်ား ဆိုသလို ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ္လည္း သတင္းမ်ားကို ျပည္သူလူထုလက္ဝယ္ ေရာက္ရွိေရးအတြက္ ႀကိဳးစားေနၾကသူမ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ အထီးက်န္ဝါဒ ကိုင္စြဲထားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူလူထုအေနႏွင့္ လြတ္လပ္သည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားကို ဆံုး႐ႈံးေနရဆဲျဖစ္သည္။
"က်ေနာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ လုပ္စရာရွိတာဆက္လုပ္ရမွာပဲ။ နအဖအေနနဲ႔ ဘယ္လိုပဲတားဆီး တားဆီး သတင္း စီးဆင္းမႈေတြကို သူတို႔ မပိတ္ဆို႔ႏိုင္ပါဘူး။ ခုလို နည္းပညာေတြ တိုးတက္ေနတဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာ ပိုလို႔ေတာင္ မတားဆီးႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတာ ယံုၾကည္ပါတယ္" ဟု ဦးေအးခ်မ္းႏိုင္ကေျပာသည္။
ျပည္တြင္း၌ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိျခင္းက စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈမ်ားကို ဖံုးကြယ္ေပး ေနယံုမွ်မက ကုလသမဂၢအပါအဝင္ အန္ဂ်ီအိုမ်ား၊ အတိုက္အခံမ်ား၏ အဂတိလိုက္စားမႈ စေသာ ခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈမ်ားကိုပါ ျပည္သူလူထု မျမင္သာေအာင္ ဖံုးေပးေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။
"မီဒီယာဆိုတာ ျပည္သူလူထုအတြက္ မ်က္စိနဲ႔ နားေတြပဲ။ အဲဒီလိုပဲ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အတြက္လည္း မ်က္စိနဲ႔ နားေတြ ျဖစ္သင့္တယ္။ စစ္အစိုးရက မီဒီယာကို ရန္သူလို သေဘာထားေနသေရြ႕ေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာ ရွိမွာမဟုတ္ဘူး" ဟု VOA ျမန္မာပိုင္းဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္းက ဆိုသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း အထိမ္းသိမ္းခံခဲ့ရသည့္ သတင္းသမားမ်ား
[ဦးသက္ဇင္]ဦးသက္ဇင္
ဦးသက္ဇင္၊ ၄၂ ႏွစ္
အယ္ဒီတာ (ျမန္မာေနးရွင္း အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္)
ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
သဃၤန္းကၽြန္း တရား႐ံုးတြင္အမႈစစ္သည္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ၎၏ ဂ်ာနယ္ ႐ံုးခန္းကို ဝင္ေရာက္ ရွာေဖြခဲ့ရာ ၂၀၀၇၊ စက္တင္ဘာ အေရးေတာ္ပံုလႈပ္ရွားမႈ ဓာတ္ပံုမ်ား ပါဝင္သည့္ စီဒီအခ်ပ္မ်ား ေတြ႕ရွိေသာေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးအေရးယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သန္႔
အလြတ္သတင္းေထာက္
ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ (ရန္ကုန္အင္းစိန္ေထာင္)
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း ဒုကၡသည္မ်ားကို သြားေရာက္လွဴဒါန္းရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
[ဦးစိန္ဝင္းေမာင္]ဦးစိန္ဝင္းေမာင္
ဦးစိန္ဝင္းေမာင္
မန္ေနဂ်ာ (ျမန္မာေနးရွင္း အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္)
ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
ဦးသက္ဇင္ႏွင့္အတူ ဖမ္းဆီးခံရကာ ေထာင္ခ်ခံရျခင္းျဖစ္သည္။
ကိုသန္႔ဇင္ေအာင္
ဓာတ္ပံုသတင္းေထာက္
ေထာက္ဒဏ္ ၁၈ ႏွစ္ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ မွတ္တမ္း ဗီဒီယို၊ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ယူေဆာင္သြားစဥ္ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္၌ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
[မအိမ့္ခိုင္ဦး]မအိမ့္ခိုင္ဦး
မအိမ့္ခိုင္ဦး၊ ၂၄ ႏွစ္
သတင္းေထာက္ (အီကိုဗစ္ရွင္း အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္)
ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း ဒုကၡသည္မ်ားကို သြားေရာက္လွဴဒါန္းရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
ကိုထြန္းထြန္းသိန္း
သတင္းေထာက္ (News Watch ဂ်ာနယ္)
ေထာင္ဒဏ္ ၃ လ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
၎ ဂ်ာနယ္တြင္ တရားသူႀကီးလာဘ္စားသည့္ သတင္းေရးမႈျဖင့္ ႏိုဝင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔တြင္အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
ဦးခင္ေမာင္ေအး
အယ္ဒီတာ (ေစာင့္ၾကည့္ ဂ်ာနယ္)
ေထာင္ဒဏ္ ၃ လ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
ကိုထြန္းထြန္းသိန္းေရးသည့္ တရားသူႀကီး လာဘ္စားမႈသတင္းကို ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပေသာေၾကာင့္ ႏိုဝင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔တြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
ဦးေအာင္သြင္ (ခ) ဦးေအာင္ႀကီး
အလြတ္သတင္းေထာက္
ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
(အဖမ္းခံရသည့္ အေၾကာင္းရင္း မသိရွိရ)
[ဦးေဇာ္သက္ေထြး ]ဦးေဇာ္သက္ေထြး
ဦးေဇာ္သက္ေထြး
အားကစား စာေရးဆရာ။ First Eleven ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာေဟာင္း
ေထာင္ဒဏ္ ၁၉ ႏွစ္ (ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္)
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းဒုကၡသည္မ်ားကို ကိုဇာဂနာႏွင့္အတူ သြားေရာက္လွဴဒါန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
ဦးေအာင္ေက်ာ္ဆန္း
အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ (ျမန္မာထရီႁဗြန္း အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္)
ခ်ဳပ္ရက္ ၆ လေက်ာ္ၾကာသည္ထိ အမိန္႔မခ်ေသး
နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားသည့္ လူေသအေလာင္းမ်ားကို ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ျမႇဳပ္ႏွံေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ အဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။
------------------------------------------------------------------------------
SOURCE: http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=601:2009-01-15-11-38-54&catid=2:article&Itemid=14
SOURCE: http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=601:2009-01-15-11-38-54&catid=2:article&Itemid=14
Please Answer the Following Questions!
သင့္...ဗဟုသုတ မည္မွ် ရွိပါသနည္း
- ယမထာ -
- ယမထာ -
ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကို မွန္လွ်င္ (မွန္)၊ မွားလွ်င္ (မွား) သင့္အေတြ႕အႀကံဳ၊ အသိစိတ္ျဖင့္ ေျဖဆိုပါရန္
၁။ ေမတၱာသုတ္ရြတ္ျခင္းသည္ သာသနာကို ညႈိးႏြမ္းေစ၏ ။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ျမတ္စြာဘုရားသည္ တရားအားထုတ္ရန္ မဟာ၀ုန္ေတာသို႔ ၀င္ေရာက္သြားၾကေသာ ရဟန္းေတာ္ (၅၀၀)အား ဘီလူးၾကမ္းမ်ား၊ သရဲမ်ားရန္မွ ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တရားအားထုတ္ႏိုင္ရန္ ေမတၱာသုတ္ကို ေဟာၾကားခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶသည္ သာသနာကို ညႈိးႏြမ္းေစသူေလာ။)
၂။ `လူအခ်င္းခ်င္း ႏွိပ္စက္ျခင္း ကင္းရွင္းၾကပါေစ´ ေမတၱာပို႔ျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကို ေႏွာက္ယွက္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ေရကိစၥျဖင့္ သတ္ျဖတ္ၾကေတာ့မည့္ ေကာလိယႏွင့္ သာကိယ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ ခိုက္ရန္မျဖစ္ၾကရန္ ဗုဒၶသည္ မဟာသမယသုတ္ျဖင့္ လူအခ်င္းခ်င္း မႏွိပ္စက္ရန္ ေဟာျပဆံုးမခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရ၏။ ဗုဒၶသည္ တိုင္းျပည္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကို ေႏွာက္ယွက္သူေလာ။)
၃။ ဆြမ္းေလာင္းသင္း တည္ေထာင္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစသည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ဘာသာျခားအဂၤလိပ္မင္းမ်ား အုပ္စိုးစဥ္က ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ခ်ီးေျမွာက္မႈ နည္းပါးခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ကိုယ့္ဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ အသင္း၊ အဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ တပိုင္တႏိုင္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾက၏။ ထိုအဖြဲ႕အစည္းတို႔မွ ဗုဒၶကလ်ာဏယု၀အသင္းႀကီးသည္ ယခုတိုင္ ထင္ရွား၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ကလ်ာဏယု၀အသင္းႀကီးသည္ အစိုးရ အၾကည္ညိုပ်က္ေစေသာ အသင္းႀကီးေလာ။)
၄။ ႀကံ႕ခိုင္ေရး အသင္းႀကီးသည္ သာကူးတို႔၏ အသင္းျဖစ္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- မႏၱေလးတိုင္း ႀကံ႕ဖြံ႕ေခါင္းေဆာင္ ရမ္စိန္ျမင့္သည္ တစ္ခ်ိန္က (အခါအခြင့္သာစဥ္က) ေဒၚစု၏ NLD-မႏၱေလးမွ တက္ၾကြေသာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုအေျခအေနတြင္ ငရမန္စိန္ျမင့္သည္ ႀကံ႕ဖြံ႕အမာခံျဖစ္၍ ေနေပၿပီး ေဒၚစုႏွင့္ ငရန္မန္စိန္ျမင့္တို႔ ပဒုမၼာခန္းမတြင္ တြဲရိုက္ထားေသာ ဓာတ္ပံု ကၽြႏ္ုပ္တို႔ထံတြင္ ရွိသည္။)
၅။ စြမ္း/အားအဖြဲ႕သို႔ ေခါင္းမရွိေသာ လူေလလူလြင့္မ်ားသာ ၀င္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- စြမ္းအားရွင္မ်ား စည္းရံုးသိမ္းသြင္းပံုမွာ ရပ္ကြက္တြင္း က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ား၌ ေနထိုင္သူမ်ားကို စြမ္းအားတြင္း မ၀င္လွ်င္ မေနရဟု ရယက အမိန္႔ျဖင့္ ၀င္ေရာက္ေစသည္။ ၾကာရိုးကိုၾကည့္၍ ေရ၏ အတိမ္အနက္ကို သိႏိုင္သည္ မဟုတ္တံုေလာ။)
၆။ နအဖ ေခတ္၌ ပညာမဲ့မ်ားႏွင့္ ဘိန္းေမွာင္ခိုမ်ား အရာေရာက္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ေအးရွား၀ါးလ္ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ေလာစစ္ဟန္ ရႈ။)
၇။ နအဖသည္ သားသတ္သမားမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ၿမိဳ႕ေရာ/ေတာပါမက်န္ သားသတ္လိုင္စင္ကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ႏွစ္စဥ္ ေစ်းၿပိဳင္စနစ္ျဖင့္ တရား၀င္ တင္ဒါခ်ေပးေနသည္။)
၁။ ေမတၱာသုတ္ရြတ္ျခင္းသည္ သာသနာကို ညႈိးႏြမ္းေစ၏ ။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ျမတ္စြာဘုရားသည္ တရားအားထုတ္ရန္ မဟာ၀ုန္ေတာသို႔ ၀င္ေရာက္သြားၾကေသာ ရဟန္းေတာ္ (၅၀၀)အား ဘီလူးၾကမ္းမ်ား၊ သရဲမ်ားရန္မွ ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တရားအားထုတ္ႏိုင္ရန္ ေမတၱာသုတ္ကို ေဟာၾကားခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶသည္ သာသနာကို ညႈိးႏြမ္းေစသူေလာ။)
၂။ `လူအခ်င္းခ်င္း ႏွိပ္စက္ျခင္း ကင္းရွင္းၾကပါေစ´ ေမတၱာပို႔ျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကို ေႏွာက္ယွက္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ေရကိစၥျဖင့္ သတ္ျဖတ္ၾကေတာ့မည့္ ေကာလိယႏွင့္ သာကိယ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ ခိုက္ရန္မျဖစ္ၾကရန္ ဗုဒၶသည္ မဟာသမယသုတ္ျဖင့္ လူအခ်င္းခ်င္း မႏွိပ္စက္ရန္ ေဟာျပဆံုးမခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရ၏။ ဗုဒၶသည္ တိုင္းျပည္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကို ေႏွာက္ယွက္သူေလာ။)
၃။ ဆြမ္းေလာင္းသင္း တည္ေထာင္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစသည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ဘာသာျခားအဂၤလိပ္မင္းမ်ား အုပ္စိုးစဥ္က ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ခ်ီးေျမွာက္မႈ နည္းပါးခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ကိုယ့္ဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ အသင္း၊ အဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ တပိုင္တႏိုင္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾက၏။ ထိုအဖြဲ႕အစည္းတို႔မွ ဗုဒၶကလ်ာဏယု၀အသင္းႀကီးသည္ ယခုတိုင္ ထင္ရွား၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ကလ်ာဏယု၀အသင္းႀကီးသည္ အစိုးရ အၾကည္ညိုပ်က္ေစေသာ အသင္းႀကီးေလာ။)
၄။ ႀကံ႕ခိုင္ေရး အသင္းႀကီးသည္ သာကူးတို႔၏ အသင္းျဖစ္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- မႏၱေလးတိုင္း ႀကံ႕ဖြံ႕ေခါင္းေဆာင္ ရမ္စိန္ျမင့္သည္ တစ္ခ်ိန္က (အခါအခြင့္သာစဥ္က) ေဒၚစု၏ NLD-မႏၱေလးမွ တက္ၾကြေသာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုအေျခအေနတြင္ ငရမန္စိန္ျမင့္သည္ ႀကံ႕ဖြံ႕အမာခံျဖစ္၍ ေနေပၿပီး ေဒၚစုႏွင့္ ငရန္မန္စိန္ျမင့္တို႔ ပဒုမၼာခန္းမတြင္ တြဲရိုက္ထားေသာ ဓာတ္ပံု ကၽြႏ္ုပ္တို႔ထံတြင္ ရွိသည္။)
၅။ စြမ္း/အားအဖြဲ႕သို႔ ေခါင္းမရွိေသာ လူေလလူလြင့္မ်ားသာ ၀င္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- စြမ္းအားရွင္မ်ား စည္းရံုးသိမ္းသြင္းပံုမွာ ရပ္ကြက္တြင္း က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ား၌ ေနထိုင္သူမ်ားကို စြမ္းအားတြင္း မ၀င္လွ်င္ မေနရဟု ရယက အမိန္႔ျဖင့္ ၀င္ေရာက္ေစသည္။ ၾကာရိုးကိုၾကည့္၍ ေရ၏ အတိမ္အနက္ကို သိႏိုင္သည္ မဟုတ္တံုေလာ။)
၆။ နအဖ ေခတ္၌ ပညာမဲ့မ်ားႏွင့္ ဘိန္းေမွာင္ခိုမ်ား အရာေရာက္သည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ေအးရွား၀ါးလ္ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ေလာစစ္ဟန္ ရႈ။)
၇။ နအဖသည္ သားသတ္သမားမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ (မွန္/ မွား)
(ဥပမာ- ၿမိဳ႕ေရာ/ေတာပါမက်န္ သားသတ္လိုင္စင္ကို ႏိုင္ငံေတာ္မွ ႏွစ္စဥ္ ေစ်းၿပိဳင္စနစ္ျဖင့္ တရား၀င္ တင္ဒါခ်ေပးေနသည္။)
ယမထာ
You received this email because you are subscribed to the real_time feed for http://bigbbrown.blogspot.com/feeds/posts/default. To change your subscription settings, please log into RSSFWD.