ဘ၀ရွင္းေအာင္
ရရွိထားေသာ ဘ၀မွန္သမွ်သည္ ဒုကၡသစၥာျဖစ္၏။ လူ႔ဘ၀၊ နတ္ဘ၀၊ ျဗဟၼာဘ၀၊ မည္သည့္ ဘ၀မဆို ခႏၶာမွန္သမွ် ရရွိထားေသာအက်ိဳးခႏၶာ ဒုကၡသစၥာတို႔သည္သာျဖစ္၏။ လုပ္သမွ်၊ ေျပာသမွ်၊ ေဆာင္ရြက္သမွ်၊ အလိုရွိသမွ် ေအာင္ျမင္သည့္အခါ ငါ့ဘ၀ အရေတာ္ေလစြျဖင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုမာန္၀င့္ အလြန္ပင္တင့္တယ္လိုက္တဲ့ ငါပါလားဟူ၍ ဒိ႒တဏွာတို႔ိျဖင့္ သာယာ တတ္ၾက၏။ ထိုအခါ ႂကြားတတ္ၾက၊ ၀ါတတ္ၾက၊ ေစာင္းေျမာင္းတတ္ၾက၊ ရႈံ႕ခ်တတ္ၾကျဖင့္ သူတစ္ပါးတို႔ကို အထင္ေသးတတ္သည့္အျပင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း အထင္ႀကီးတတ္ၾက သည္။ "ရဟႏၲာ မဟုတ္ေသးသမွ် ဘာမွ်မဟုတ္ေသးပါလား"ဟူ၍ ၿမဲစြာသတိ ခိုင္ခိုင္ရွိေနဘို႔ လိုအပ္ပါသည္။ တစ္နည္းဆိုလွ်င္ "ကိေလသာ မကုန္ေသးသမွ် ငါခ်မ္းလိုက္တာဟူ၍ ဘယ္ ေသာအခါမွ် မေအာင္းေမ့ေလႏွင့္။"
ရဟႏၲာ ျဖစ္သည့္အခါတြင္ ငါဟူေသာဒိ႒ိလည္းမရွိ၊ ငါလုပ္ႏိုင္တယ္ဟူေသာ မာနလည္းမရွိ ေသာေၾကာင့္ ၀ါႂကြားမႈလည္းကင္း၊ ေစာင္းေျမာင္းမႈလည္းကင္းၿပီး အရဟတ္ဉာဏ္ မဂ္ဖိုလ္ အလင္းျဖင့္ အလြန္ပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းဘိ၏။ ထိုသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းလွသည္ကိုပင္ ခႏၶာကိုယ္ ရုပ္အႂကြင္းက အလြန္ပင္ ၀န္ေလးလွသည့္ စက္ဆုပ္ရြံရွာဖြယ္ႀကီးအျဖစ္ ထင္ေတာ့၏။ ပုထုဇဥ္တို႔မွာကား မစင္ရုပ္ခႏၶာကိုယ္ပင္ ကိုယ့္အသြင္ အလြန္ဆန္းသည္ဟူ၍ မာန္၀င့္ကာ ဟန္ပန္လုပ္ၾကသည္။ ေသမင္းအား ခႏၶာမထိုးခင္ေတာ့ အသံုး၀င္ ၿပံဳးရႊင္ရႊင္ေနၾကရလည္း မရဏမင္းက ေက်ာခင္း ခိုင္္းခ်ိန္မွာေတာ့ လုပ္ခဲ့သမွ် ေနာင္တရ၍ ဖြဲျပာရုပ္အသြင္ ရွင္းရွင္းျမင္ၿပီး မည္သို႔မွ် အသံုးမက် ေတာ့ေၾကာင္း အသိေနာက္က်သည့္ ပုထုဇဥ္မ်ားမွာ အရဟတ္ဉာဏ္ မလင္းႏိုင္သမွ် ခႏၶာ ဇာတ္ အေတာမသတ္ႏိုင္ဘဲ အထပ္ထပ္ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ရေတာ့သည္။
ဆရာေကာင္းႏွင့္ ေတြ႔ဘို႔ကား နည္းပါး၊ မိုက္မွားေအာင္ လုပ္ေပးမည့္သူကသာ မ်ားလွ၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ေျပာရသနည္း။ တရားနာၾကရေအာင္၊ တရားေဆြးေႏြးၾကရေအာင္၊ ေလာက မွာ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာသာ ကိုးကြယ္ရာအမွန္ဟု လမ္းျပမည့္သူက ခပ္ရွားရွား၊ ဘီယာ ေသာက္ ၀ိုင္းဖြဲ႔ၾကေအာင္၊ ေပၚကာေလး ေဒါင္းလိုက္ၾကေအာင္၊ ရုပ္ရွင္ၾကည့္ သြားၾကရေအာင္၊ ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္ၾကရေအာင္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္စသည္ျဖင့္ အခ်ိန္ကို ျဖဳန္းတီးေပးမည့္ အေဖာ္အေပါင္းတို႔ကသာ ခပ္မ်ားမ်ားျဖစ္သည္။ တဏွာ၏ ေၾကးကၽြန္၊ လုပ္သမွ် ဒုကၡဘံုသာ ရရွိမည္။ ပညာဉာဏ္သခင္ လုပ္သမွ် သုချမင္ၾကရမည္။ ဒိ႒ိမကြာေသးသည့္ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ေနလွ်င္ "လူတြင္စၾကၤာ၊ နတ္မွာ သိၾကား၊ မိုးဖ်ားျဗဟၼာ၊ ျဖစ္တံုပါလည္း၊ ခႏၶာၿပိဳကြဲ၊ ကုသိုလ္စဲက၊ ေဖာက္လြဲပါယ္ရြာ၊ ေရာက္ျပန္ကာတည့္" ဟူသည့္ မဃေဒ၀လကၤာအတိုင္း အပါယ္ဘံု ဒုကၡေဘးမွ မလြတ္ႏိုင္ ေသးၾကေပ။
"ငါတို႔ျဖင့္ ပါရမီကနည္း၊ ကုသုိလ္ေတြစဲခဲ့လို႔ ယခုဘ၀မွာ နိဗၺာန္ျမင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ေလဘူး" ဟူ ၍လည္း လက္မိႈင္ခ်ကာ နိဗၺာန္စကား အလြန္ခါးကာ မေနသင့္။ ပါရမီဟူသည္ လုပ္ယူမွရ၏။ က်င့္ယူမွရ၏။ ေလာဘႀကီးသည့္အထံုပါလာလွ်င္ "တစ္စတစ္စ၊ စြန္႔၀ံ့မွလွ်င္၊ ဘ၀ေနာက္ ေႏွာင္း၊ ဆက္တိုင္းေကာင္း၏"ဟူ၍ စြန္႔ႏုိင္သေလာက္က စလို႔စြန္႔၊ ခပ္တြန္႔တြန္႔စိတ္ကို ပယ္ေအာင္ က်င့္ရမည္။ ေဒါသႀကီးသည့္ အထံုပါလွ်င္လည္း ခြင့္လႊတ္ကာ သည္းခံတတ္ ေအာင္ တျဖည္းျဖည္း က်င့္ယူရမည္။ ေမာဟဓာတ္ အားႀကီးကလည္း မသိလွ်င္ ရွက္မေနဘဲ သိသင့္သည္မ်ားကိုသိေအာင္ သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာမ်ားထံမွ နည္းခံကာ ကိုယ္တိုင္ တတ္ေအာင္ လုပ္ယူၿပီးလွ်င္ ကိုယ္ကလည္း သူကိုျဖန္႔၊ အျပန္အလွန္ သင့္ျမတ္ေအာင္ အဖန္ ဖန္ ေဆြးေႏြးၾကရမည္။ "အရိပ္ကိုလိုခ်င္လွ်င္ ေနပူကေစာင့္" ဆိုသလုိ ခက္ခဲနက္နဲ ထူးျမတ္သိမ္ေမြ႔လွသည့္ တရားထူး တရားျမတ္ ရခ်င္လွ်င္ သူတကာတို႔ လုပ္ႏိုင္ခဲသည့္ ထိုခက္ခဲသည့္ ျပဳမူေနထိုင္ ႏွလံုးသြင္းမွန္မွန္ ထားျခင္းမ်ားကို ဆထက္တိုးပြားေအာင္ က်င့္ႀကံ ၾကရေပမည္။
အလြယ္ဆံုးနည္းျဖင့္ ကိေလသာရန္သူကို မည္သို႔တြန္းလွန္ၿပီး ပါရမီျဖည့္က်င့္ရမည္ဟူမူ
"မိမိစိတ္တြင္၊ ေလာဘ၀င္က၊ ၀င္လာေလာဘ၊ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေလာဘကင္းစင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္မျပတ္ ရွိခိုးမယ္။
မိမိစိတ္တြင္၊ ေဒါသ၀င္က၊ ၀င္လာေဒါဘ၊ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေဒါသကင္းစင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္ မျပတ္ ရွိခိုးမယ္။
မိမိစိတ္တြင္၊ ေမာဟ၀င္က၊ ၀င္လာေမာဟ၊ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေမာဟကင္းစင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္မျပတ္ ရွိခိုးမယ္။"
ဟူ၍ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္အရွင္ေဆကိႏၵတရားေတာ္မွ လကၤာအဆံုအမ အတိုင္း က်င့္ႀကံပြားမ်ားၿပီး ေနသင့္ၾကေပသည္။
လူလူခ်င္းအတူတူ တစ္မူစီ ကြဲျပားၾကသည္။ အေတြးခ်င္းမတူ၍ လုပ္ေဆာင္ပံု မတူညီျခင္း သာျဖစ္သည္။ အေတြးမွန္ရေအာင္ ဆရာမွန္ ခင္မွရမည္။ "ပုဂၢိဳလ္ခင္မွ တရားမင္" ဆိုသည့္ အတိုင္း ဆရာမွန္ မခင္ေတာ့ တရားမွန္ မမင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ေက်ာင္းက သင္ေပးကာမွ်ျဖင့္ မေတာ္ေသး။ ထိုမွ ရရွိလာေသာ အတတ္ပညာတို႔ျဖင့္ မွန္၏/မွား၏ ေလ်ာ္ေအာင္ညွိတတ္ဘို႔ လိုအပ္၏။ ဆရာေပါင္းမ်ားစြာ၊ မိတ္ေဆြေပါင္းမ်ားစြာ ေက်ာင္းမွာ ေပါင္းသင္းခဲ့ရသည္။ ဆရာ ေကာင္းက မည္သို႔ေနထိုင္က်င့္ႀကံကာ မည္သုိ႔ ဆံုးမတတ္သည္၊ ဆရာဆိုးက မည္သို႔ အက်င့္ ယုတ္ကာ ေျပာေဟာတတ္သည္၊ မိတ္ေဆြေကာင္းက ကိုယ့္ကိုယ္ မည္သို႔လမ္းမွန္ျပသည္၊ မိတ္ေဆြမွားတို႔က ကိုယ့္ကိုယ္ မည္သို႔ လမ္းမွားေရာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္တတ္သည္တို႔ကို ဆင္ျခင္သတိ ၿမဲစြာရွိၿပီး ေကာင္းတာကိုယူ မေကာင္းတာ ပယ္ခြါၿပီး က်င့္ႀကံေနထိုင္ဘို႔ လိုအပ္ ပါသည္။ လူတိုင္းကေတာ့ အေကာင္းခ်ည္း မဟုတ္ႏိုင္။ အဆိုးလည္းရွိသည္။ အေကာင္းႏွင့္ အဆိုး အၿမဲပင္ ဒြန္တြဲ၍ေနမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ "မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴ ေအာင္ စိတ္ကိုထား"ႏိုင္ေအာင္ က်င့္ရမည္။
ေတြ႔သမွ်၊ ျမင္သမွ် ကိုယ့္ဆရာေတြလို႔သာ သေဘာထား။ ဘယ္လို ထားရမွာလဲ။ ေကာင္းတာ လုပ္သူေတြကို ေတြ႔ျမင္ေတာ့ သူတို႔လိုလုပ္ဖို႔ သင္ေနတာပဲဟူ၍ ခံယူ၊ မေကာင္းတာ လုပ္သူ ေတြကို ေတြ႔ျမင္ေတာ့ သူတို႔လို မလုပ္ဖို႔ သင္ေနတာပါလားဟူ၍ ခံယူၿပီး ေကာင္းတာကို အတု ျမင္ အတတ္သင္၊ မေကာင္းတာကိုေတာ့ အတုျမင္ အတတ္မသင္မိေအာင္ေနၾကရမည္။ ေသခ်ာေတြး ေရးေရးေပၚမည္။ ေကာင္းမြန္သည့္အလုပ္ ေသသြားတိုင္ ေမႊးရနံ႔လိႈင္မည္။ ဆိုးရြားသည့္အလုပ္ ေသသြားတိုင္ အပုပ္ရနံ႔လိႈင္မည္။ သူမ်ားေတြ မိုးခါးေရေသာက္တိုင္း ကိုယ္က လိုက္မေသာက္ႏွင့္။ အခါးေသာက္တဲ့သူမ်ားတိုင္း ခါးတာေသာက္မွ လူရာ၀င္မည္ ထင္လွ်င္ေတာ့ ကိုယ္လည္းေသာက္မိမည္။ ခါးတာေသာက္လွ်င္ ခါးတဲ့အက်ိဳးေပးလာသည္။ ခ်ိဳတာေသာက္လွ်င္ ခ်ိဳတဲ့အက်ိဳးေပးလာသည္ ဆိုေသာ ျမတ္ဗုဒၶအဆံုးအမသာ ၿမဲစြာယံုၾကည္။ လူမိုက္တစ္ေသာင္း ခ်ီးမြမ္းတာ မႏွစ္သက္ႏွင့္။ လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ခ်ီးက်ဴးတာသာ ၀မ္းပန္းတသာ ခံယူ။ "န စ ခုဒၵ မာစေရ ကိဥိၥ"- ေသးသိမ္ည့ံဖ်င္းတဲ့အမႈကို နည္းနည္းေလးမွ် မလုပ္ေလနဲ႔ဟူေသာ ဘုရားအဆံုးအမအတိုင္းသာ က်င့္ႀကံကာ ေနသြားရမည္။
အေတြးရွင္းမွ အျမင္္ရွင္းမည္။ အျမင္ရွင္းမွ စိတ္ရွင္းမည္။ စိတ္ရွင္းမွ အလုပ္ရွင္းမည္။ အလုပ္ ရွင္းမွ ဘ၀ရွင္းမည္။ ဘ၀မွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေနသြားႏိုင္ေအာင္ အေတြး မွန္ရမည္။ အျမင္ မွန္ရမည္။ စိတ္ထားေကာင္းရမည္ျဖစ္သည္။ ပညာရွိကို ေပါင္းရမည္။ လူမိုက္ကို ေရွာင္ရမည္။ မဂၤလသုတ္အဆံုးအမအတိုင္း
"လူမိုက္ကိုေလ ေရွာင္ေသြလြဲလို႔ ၊
မမွီ၀ဲႏွင့္ ကင္းေအာင္ေန။
ပညာရွိကို အရွည္တြဲလို႔၊
မွီ၀ဲဆည္းကပ္ နည္းယူေပ။
အဲဒါမွ…ဗုဒၶ၀ါဒ ကမၻာ့မဂၤလာေတြ။" ဟူ၍ လက္ေတြ႔ က်င့္ႀကံကာေနမွ ဘ၀မွာ ရွင္းရွင္းလင္း လင္း ေနသြားႏိုင္မည္။ ဘ၀ရွင္းမွ နိဗၺာန္ကို လင္းလင္းျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
စာရႈသူပရိတ္သတ္အားလံုး နိဗၺာန္ထိုးထြင္း၊ ဉာဏ္အလင္းကို၊ ရွင္းရွင္းပိုင္ပိုင္ ရႏိုင္ၾကပါေစ။
ဆရာေကာင္းႏွင့္ ေတြ႔ဘို႔ကား နည္းပါး၊ မိုက္မွားေအာင္ လုပ္ေပးမည့္သူကသာ မ်ားလွ၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ေျပာရသနည္း။ တရားနာၾကရေအာင္၊ တရားေဆြးေႏြးၾကရေအာင္၊ ေလာက မွာ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာသာ ကိုးကြယ္ရာအမွန္ဟု လမ္းျပမည့္သူက ခပ္ရွားရွား၊ ဘီယာ ေသာက္ ၀ိုင္းဖြဲ႔ၾကေအာင္၊ ေပၚကာေလး ေဒါင္းလိုက္ၾကေအာင္၊ ရုပ္ရွင္ၾကည့္ သြားၾကရေအာင္၊ ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္ၾကရေအာင္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္စသည္ျဖင့္ အခ်ိန္ကို ျဖဳန္းတီးေပးမည့္ အေဖာ္အေပါင္းတို႔ကသာ ခပ္မ်ားမ်ားျဖစ္သည္။ တဏွာ၏ ေၾကးကၽြန္၊ လုပ္သမွ် ဒုကၡဘံုသာ ရရွိမည္။ ပညာဉာဏ္သခင္ လုပ္သမွ် သုချမင္ၾကရမည္။ ဒိ႒ိမကြာေသးသည့္ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ေနလွ်င္ "လူတြင္စၾကၤာ၊ နတ္မွာ သိၾကား၊ မိုးဖ်ားျဗဟၼာ၊ ျဖစ္တံုပါလည္း၊ ခႏၶာၿပိဳကြဲ၊ ကုသိုလ္စဲက၊ ေဖာက္လြဲပါယ္ရြာ၊ ေရာက္ျပန္ကာတည့္" ဟူသည့္ မဃေဒ၀လကၤာအတိုင္း အပါယ္ဘံု ဒုကၡေဘးမွ မလြတ္ႏိုင္ ေသးၾကေပ။
"ငါတို႔ျဖင့္ ပါရမီကနည္း၊ ကုသုိလ္ေတြစဲခဲ့လို႔ ယခုဘ၀မွာ နိဗၺာန္ျမင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ေလဘူး" ဟူ ၍လည္း လက္မိႈင္ခ်ကာ နိဗၺာန္စကား အလြန္ခါးကာ မေနသင့္။ ပါရမီဟူသည္ လုပ္ယူမွရ၏။ က်င့္ယူမွရ၏။ ေလာဘႀကီးသည့္အထံုပါလာလွ်င္ "တစ္စတစ္စ၊ စြန္႔၀ံ့မွလွ်င္၊ ဘ၀ေနာက္ ေႏွာင္း၊ ဆက္တိုင္းေကာင္း၏"ဟူ၍ စြန္႔ႏုိင္သေလာက္က စလို႔စြန္႔၊ ခပ္တြန္႔တြန္႔စိတ္ကို ပယ္ေအာင္ က်င့္ရမည္။ ေဒါသႀကီးသည့္ အထံုပါလွ်င္လည္း ခြင့္လႊတ္ကာ သည္းခံတတ္ ေအာင္ တျဖည္းျဖည္း က်င့္ယူရမည္။ ေမာဟဓာတ္ အားႀကီးကလည္း မသိလွ်င္ ရွက္မေနဘဲ သိသင့္သည္မ်ားကိုသိေအာင္ သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာမ်ားထံမွ နည္းခံကာ ကိုယ္တိုင္ တတ္ေအာင္ လုပ္ယူၿပီးလွ်င္ ကိုယ္ကလည္း သူကိုျဖန္႔၊ အျပန္အလွန္ သင့္ျမတ္ေအာင္ အဖန္ ဖန္ ေဆြးေႏြးၾကရမည္။ "အရိပ္ကိုလိုခ်င္လွ်င္ ေနပူကေစာင့္" ဆိုသလုိ ခက္ခဲနက္နဲ ထူးျမတ္သိမ္ေမြ႔လွသည့္ တရားထူး တရားျမတ္ ရခ်င္လွ်င္ သူတကာတို႔ လုပ္ႏိုင္ခဲသည့္ ထိုခက္ခဲသည့္ ျပဳမူေနထိုင္ ႏွလံုးသြင္းမွန္မွန္ ထားျခင္းမ်ားကို ဆထက္တိုးပြားေအာင္ က်င့္ႀကံ ၾကရေပမည္။
အလြယ္ဆံုးနည္းျဖင့္ ကိေလသာရန္သူကို မည္သို႔တြန္းလွန္ၿပီး ပါရမီျဖည့္က်င့္ရမည္ဟူမူ
"မိမိစိတ္တြင္၊ ေလာဘ၀င္က၊ ၀င္လာေလာဘ၊ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေလာဘကင္းစင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္မျပတ္ ရွိခိုးမယ္။
မိမိစိတ္တြင္၊ ေဒါသ၀င္က၊ ၀င္လာေဒါဘ၊ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေဒါသကင္းစင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္ မျပတ္ ရွိခိုးမယ္။
မိမိစိတ္တြင္၊ ေမာဟ၀င္က၊ ၀င္လာေမာဟ၊ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေမာဟကင္းစင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္မျပတ္ ရွိခိုးမယ္။"
ဟူ၍ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္အရွင္ေဆကိႏၵတရားေတာ္မွ လကၤာအဆံုအမ အတိုင္း က်င့္ႀကံပြားမ်ားၿပီး ေနသင့္ၾကေပသည္။
လူလူခ်င္းအတူတူ တစ္မူစီ ကြဲျပားၾကသည္။ အေတြးခ်င္းမတူ၍ လုပ္ေဆာင္ပံု မတူညီျခင္း သာျဖစ္သည္။ အေတြးမွန္ရေအာင္ ဆရာမွန္ ခင္မွရမည္။ "ပုဂၢိဳလ္ခင္မွ တရားမင္" ဆိုသည့္ အတိုင္း ဆရာမွန္ မခင္ေတာ့ တရားမွန္ မမင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ေက်ာင္းက သင္ေပးကာမွ်ျဖင့္ မေတာ္ေသး။ ထိုမွ ရရွိလာေသာ အတတ္ပညာတို႔ျဖင့္ မွန္၏/မွား၏ ေလ်ာ္ေအာင္ညွိတတ္ဘို႔ လိုအပ္၏။ ဆရာေပါင္းမ်ားစြာ၊ မိတ္ေဆြေပါင္းမ်ားစြာ ေက်ာင္းမွာ ေပါင္းသင္းခဲ့ရသည္။ ဆရာ ေကာင္းက မည္သို႔ေနထိုင္က်င့္ႀကံကာ မည္သုိ႔ ဆံုးမတတ္သည္၊ ဆရာဆိုးက မည္သို႔ အက်င့္ ယုတ္ကာ ေျပာေဟာတတ္သည္၊ မိတ္ေဆြေကာင္းက ကိုယ့္ကိုယ္ မည္သို႔လမ္းမွန္ျပသည္၊ မိတ္ေဆြမွားတို႔က ကိုယ့္ကိုယ္ မည္သို႔ လမ္းမွားေရာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္တတ္သည္တို႔ကို ဆင္ျခင္သတိ ၿမဲစြာရွိၿပီး ေကာင္းတာကိုယူ မေကာင္းတာ ပယ္ခြါၿပီး က်င့္ႀကံေနထိုင္ဘို႔ လိုအပ္ ပါသည္။ လူတိုင္းကေတာ့ အေကာင္းခ်ည္း မဟုတ္ႏိုင္။ အဆိုးလည္းရွိသည္။ အေကာင္းႏွင့္ အဆိုး အၿမဲပင္ ဒြန္တြဲ၍ေနမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ "မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ ျဖဴ ေအာင္ စိတ္ကိုထား"ႏိုင္ေအာင္ က်င့္ရမည္။
ေတြ႔သမွ်၊ ျမင္သမွ် ကိုယ့္ဆရာေတြလို႔သာ သေဘာထား။ ဘယ္လို ထားရမွာလဲ။ ေကာင္းတာ လုပ္သူေတြကို ေတြ႔ျမင္ေတာ့ သူတို႔လိုလုပ္ဖို႔ သင္ေနတာပဲဟူ၍ ခံယူ၊ မေကာင္းတာ လုပ္သူ ေတြကို ေတြ႔ျမင္ေတာ့ သူတို႔လို မလုပ္ဖို႔ သင္ေနတာပါလားဟူ၍ ခံယူၿပီး ေကာင္းတာကို အတု ျမင္ အတတ္သင္၊ မေကာင္းတာကိုေတာ့ အတုျမင္ အတတ္မသင္မိေအာင္ေနၾကရမည္။ ေသခ်ာေတြး ေရးေရးေပၚမည္။ ေကာင္းမြန္သည့္အလုပ္ ေသသြားတိုင္ ေမႊးရနံ႔လိႈင္မည္။ ဆိုးရြားသည့္အလုပ္ ေသသြားတိုင္ အပုပ္ရနံ႔လိႈင္မည္။ သူမ်ားေတြ မိုးခါးေရေသာက္တိုင္း ကိုယ္က လိုက္မေသာက္ႏွင့္။ အခါးေသာက္တဲ့သူမ်ားတိုင္း ခါးတာေသာက္မွ လူရာ၀င္မည္ ထင္လွ်င္ေတာ့ ကိုယ္လည္းေသာက္မိမည္။ ခါးတာေသာက္လွ်င္ ခါးတဲ့အက်ိဳးေပးလာသည္။ ခ်ိဳတာေသာက္လွ်င္ ခ်ိဳတဲ့အက်ိဳးေပးလာသည္ ဆိုေသာ ျမတ္ဗုဒၶအဆံုးအမသာ ၿမဲစြာယံုၾကည္။ လူမိုက္တစ္ေသာင္း ခ်ီးမြမ္းတာ မႏွစ္သက္ႏွင့္။ လူေကာင္းတစ္ေယာက္ ခ်ီးက်ဴးတာသာ ၀မ္းပန္းတသာ ခံယူ။ "န စ ခုဒၵ မာစေရ ကိဥိၥ"- ေသးသိမ္ည့ံဖ်င္းတဲ့အမႈကို နည္းနည္းေလးမွ် မလုပ္ေလနဲ႔ဟူေသာ ဘုရားအဆံုးအမအတိုင္းသာ က်င့္ႀကံကာ ေနသြားရမည္။
အေတြးရွင္းမွ အျမင္္ရွင္းမည္။ အျမင္ရွင္းမွ စိတ္ရွင္းမည္။ စိတ္ရွင္းမွ အလုပ္ရွင္းမည္။ အလုပ္ ရွင္းမွ ဘ၀ရွင္းမည္။ ဘ၀မွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေနသြားႏိုင္ေအာင္ အေတြး မွန္ရမည္။ အျမင္ မွန္ရမည္။ စိတ္ထားေကာင္းရမည္ျဖစ္သည္။ ပညာရွိကို ေပါင္းရမည္။ လူမိုက္ကို ေရွာင္ရမည္။ မဂၤလသုတ္အဆံုးအမအတိုင္း
"လူမိုက္ကိုေလ ေရွာင္ေသြလြဲလို႔ ၊
မမွီ၀ဲႏွင့္ ကင္းေအာင္ေန။
ပညာရွိကို အရွည္တြဲလို႔၊
မွီ၀ဲဆည္းကပ္ နည္းယူေပ။
အဲဒါမွ…ဗုဒၶ၀ါဒ ကမၻာ့မဂၤလာေတြ။" ဟူ၍ လက္ေတြ႔ က်င့္ႀကံကာေနမွ ဘ၀မွာ ရွင္းရွင္းလင္း လင္း ေနသြားႏိုင္မည္။ ဘ၀ရွင္းမွ နိဗၺာန္ကို လင္းလင္းျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
စာရႈသူပရိတ္သတ္အားလံုး နိဗၺာန္ထိုးထြင္း၊ ဉာဏ္အလင္းကို၊ ရွင္းရွင္းပိုင္ပိုင္ ရႏိုင္ၾကပါေစ။
တာ၀န္သိသူမွာ တာ၀န္ရွိသည္…
ေလာက၌ ေရႊတုေငြတု မေပၚေသးသမွ် ေရႊစစ္ေငြစစ္သည္ မကြယ္ေပ်ာက္ႏိုင္၊ ေရႊတုေငြတု ေပၚေသာအခါက်မွသာလွ်င္ ေရႊစစ္ေငြစစ္သည္ ကြယ္ေပ်ာက္သကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ေလာက၌ တရားတု၊ တရားေယာင္၊ တရားလက္သစ္ မေပၚေသးသမွ် သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ တရားစစ္ တည္းဟူေသာ သာသနာေတာ္သည္မကြယ္ေပ်ာက္ႏိုင္ေပ။ ၎တို႔ေပၚေပါက္လာေသာအခါက် မွသာလွ်င္ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔၏ တရားစစ္တည္းဟူေသာ သာသနာေတာ္သည္ ကြယ္ေပ်ာက္ ေလေတာ့၏။ ရုပ္၀တၳဳစေသာ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးတို႔သည္ကား သာသနာေတာ္ကို မကြယ္ ေပ်ာက္ေစႏိုင္။ သာသနာတြင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္သာလွ်င္ သာသနာေတာ္ကို ကြယ္ေပ်ာက္ ေစႏိုင္သည္ဟု နိဒါန ၀ဂၢသံယုတ္၊ သဒၶမၼရူပကသုတ္၌ လာေတာ္မူပါသည္။
အထက္ပါ ဗုဒၶေဟာၾကားခ်က္ကိုေထာက္ထား၍ ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ သာသနာေတာ္ကို မကြယ္ပ ေစလိုေသာ သူေတာ္ေကာင္းမွန္သမွ် ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ေဖာ္ေဆာင္ခ်က္၊ အေျခခံအခ်က္အလက္တို႔ကို ေသခ်ာက်နစြာသိရွိရန္ လြန္စြာမွ အေရးႀကီးလွပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တရားတု၊ တရားေယာင္မ်ားသည္ သိသိသာသာတစ္မ်ိဳး၊ မသိမသာ တစ္မ်ိဳးျဖင့္ နည္းမ်ိဳးစံု ေပၚေပါက္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ သာသနာတြင္းက ပုဂၢိဳလ္မ်ား သည္သာ သာသနာေတာ္ႀကီးကို ကြယ္ေပ်ာက္ေစႏို္င္သည္ဟူေသာ ဗုဒၶ၏ေဟာၾကားခ်က္ကို လည္း သတိရွိစြာျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ဦးစြာစစ္ေဆးသင့္သည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶ ဘာသာႏွင့္ မကိုက္ညီေသာက်င့္ထံုးမ်ားကို က်င့္သံုး၍ေနမိပါက မိမိသည္ပင္လွ်င္ သာသနာ ကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္ ဖန္တီးသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။
ၾသကာသဘုရားရွိခိုးျဖင့္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာေတာ္တို႔အား ရွိခိုးပူေဇာ္ၿပီး အျပစ္တို႔ကို ၀န္ခ် ေတာင္းပန္ကာ အပါယ္ေလးပါး၊ ကပ္သံုးပါးမွစၿပီး ဗ်သနတရားငါးပါးစသည္ျဖင့္ ကင္းလြတ္ပါ ေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းတတ္ၾက၏။ မိမိေဖာက္မိေသာ အျပစ္တို႔ကို ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္းျဖင့္ ေက်ႏိုင္ေသာအျပစ္တို႔ရွိေသာ္လည္း အျပစ္လုပ္ၿပီးတိုင္း ၀န္ခ်ေတာင္းပန္လိုက္ရံုျဖင့္ ေပ်ာက္ သြားတာပဲဆိုၿပီး အျပစ္ရွိေသာ အလုပ္တို႔ကို မေရွာင္ၾကဥ္ဘဲ လုပ္ၿပီးတိုင္း ေတာင္းပန္လိုက္ ၿပီးေရာဟူ၍ ေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ျဖင့္ေနလွ်င္ကား တရားေတာ္ကို ေစာ္ကားမိသလို ဗုဒၶကို လည္း ဆန္႔က်င္သလိုျဖစ္ေနေပမည္။ ကပ္သံုးပါးမွာလည္း ဆုေတာင္းၿပီးယူေနရမွာမဟုတ္။ ကပ္သံုးပါးမျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္က်င့္ႀကံရမည္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ကပ္သံုးပါးကို ဖန္တီးသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗုဒၶက သမမွ်တမႈမရွိ၊ "ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ၿပီးေရာ"ဆိုကာ ငါစားရၿပီးေရာဟူ၍ ငါကိုသာေ႔ရွတန္းတင္ တတ္ေသာ ၀ိသမေလာဘဓာတ္အားႀကီးလွ်င္ ဒုုဗိၻကၡႏၲရကပ္- အငတ္ေဘးဆိုက္မည္၊ လြန္စြာ ခက္ထန္ကာ သည္းခံျခင္းတရားမွာ ဗလာ၊ ကိုယ္ခ်င္းမစာ ညွာတာမႈကင္းမဲ့ သားရဲတိရစၧာန္တို႔ ကဲ့သို႔ အခ်င္းခ်င္းညွင္းပန္းႏွိပ္စက္တတ္ေသာ ေဒါသဓာတ္အားႀကီးလွ်င္ သတၱႏၲရကပ္- လက္ နက္ေဘးဆိုက္မည္၊ သိသင့္သည္တို႔ကိုေတာ့ သိျခင္းနတၳိ၊ မသိသင့္သည္တို႔ကိုက်ေတာ့ အကုန္သိ၊ မွန္မွားမသိ လူ႔တုံးတိ၊ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ကင္းမဲ့လွသည့္ ေမာဟဓာတ္အားႀကီးလွ်င္ ေရာဂႏၲရကပ္- ေရာဂါဘယထူေျပာသည့္ေဘးဆိုက္မည္ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူထားရာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားမ်ား ႀကီးမားေနသမွ် ကပ္သံုးပါးကို ဖန္တီးသူစာရင္းထဲတြင္ မိိမိကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေနသကဲ့သို႔ ေထရ၀ါဒသာသနာႏွင့္ မကို္က္ညီေသာ က်င့္ထံုးမ်ားကို က်င့္သံုးေနၾကျခင္းသည္ သာသနာေတာ္ ကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေပ မည္။
ကေလးငယ္တို႔အား ဘုရားအဆံုးအမ တည္ေပးမထားလွ်င္လည္း ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ကို ၾကည္ညိဳမတတ္ ျဖစ္ေနၾကမည္။ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္၊ တရားဂုဏ္ေတာ္၊ သံဃာဂုဏ္ေတာ္မ်ား ေျပာျပဆံုးမ မထားလွ်င္ အားကိုးမွားၿပီး လမ္းမွားလိုက္ၾကမည္။ ၾကည္ ညိဳမွားသည့္အတြက္ အတုခိုးမွားၾကမည္။ အမွတ္မွားေတာ့ အသိမွားမည္၊ အသိမွားေတာ့ အယူမွားမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အမွတ္မွန္ျဖစ္ေအာင္ ငယ္ရြယ္သူတို႔အား သင္ၾကားေပးၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးမားဆံုးျဖစ္သည့္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ႀကီးသည္ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံတြင္ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုႏိုင္ငံ၌ ဘုရားသာသနာ ေနလိုလလို ထြန္းပခဲ့ရကား ယခု ဘာေၾကာင့္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားရသနည္း။ ဆင္းတုေတာ္ႀကီးကလည္း သာသနာ မကြယ္ ေပ်ာက္ေအာင္ တတ္ႏိုင္ခဲ့ပါသေလာ။ မတတ္ႏိုင္ခဲ့ပါေပ။ ငယ္ရြယ္သူတို႔၏ ႏွလုံးသားမွာ ဘုရားသာသနာ တည္ေပးမထားခဲ့မႈေၾကာင့္ အယူ၀ါဒမွားသူတို႔၏ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းခံခဲ့ရၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၌ ဘုရားသာသနာေတာ္ႀကီး ကြယ္ပခဲ့ရျခင္းကို သင္ခန္းစာယူၾကကုန္ေလာ့။
အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာဆရာတို႔ကို ေပါင္းမိျခင္းသည္ ေဘးေရာက္တတ္၏။ သာသနာလည္း ညစ္ႏြမ္း ၏။ ဆရာေပါင္းမွားလို႔ အယူ၀ါဒမွားလွ်င္ကား သာသနာေတာ္ ေပ်ာက္ကြယ္သည္အထိ ျဖစ္ ေစေတာ့သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံကိုပဲၾကည့္။ ခရစ္ (၅)ရာစုေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ဘုရင္ႏွင့္သူေဌးမ်ား က ခမ္းနားေသာေက်ာင္းေဆာင္မ်ားေဆာက္လုပ္ကာ အလွဴအတန္းမ်ား ရက္ေရာလာၾကရာ အရည္အခ်င္း မမွီေသာအည့ံစားပုဂၢိဳလ္မ်ား သာသနာေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။ ၎ တို႔က ရဟန္းေတာ္တို႔၏ အဓိကတာ၀န္ႀကီးႏွစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ဂႏၴဓုရ- ပိဋကတ္စာေပမ်ား ပို႔ခ် သင္ၾကားေပးျခင္း၊ ၀ိပႆနာဓုရ- ၀ိပႆနာတရား ပြားမ်ားအားထုတ္ျခင္းဟူေသာ တာ၀န္မ်ား ကိုကား မလိုက္နာ၊ မက်င့္သံုးၾကဘဲ စားကာေသာက္ကာေနကာမွ်ျဖင့္ မႏၲာန္စုပ္ျခင္း၊ အင္းခ်၊ ေမွာ္၀င္၊ ေဆးကုျခင္း၊ သမထအာရံုျပဳျခင္းစေသာ ေလာကီကစၥ သိဒၶိမ်ားကိုျပကာ လူၿပိန္းမ်ားအား သိမ္းသြင္းဆြဲေဆာင္ၾက၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ား၌ အတြင္းသာသနာ အင္အားေလ်ာ့ည့ံလာ ေသာအခါ အခ်ိဳ႕ရဟန္းမ်ား ဂႏၶာရီ၀ိဇၨာလမ္းမ်ားဆီသို႔ အာရံုစိုက္သြားၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ ၀ိဇၨာေဇာ္ဂ်ီဂိုဏ္းႀကီး ေပၚထြန္းလာၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ား၌ အတြင္းသာသနာ အင္အားပ်က္ျပား ျခင္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ သာသနာေတာ္ကြယ္ပရျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းႀကီးေပတည္း။
ေဆး၊ ေဗဒင္၊ လကၡဏာ၊ နကၡတ္ႏွင့္တကြ ေလာကီထြက္ရပ္ ၀ိဇၨာဂိုဏ္းဘုန္းႀကီးမ်ားကို မဟာယာနဘုန္းႀကီးမ်ားက ေမြးဖြားေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ မဟာယာနမွာလည္း ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီး ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာတြင္ ေပၚထြန္းလာေသာ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းႀကီးက ေမြးဖြားလာေသာ အႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုဂိုဏ္းႀကီးသည္ ရဟန္း ေတာ္မ်ား လိုက္နာရေသာ သိကၡာေတာ္ (၂၂၇)ပါးမွ (၁၀)ပါးကို ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ၿပီး ဖြဲ႔စည္းတည္ ေထာင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ျပင္ဆင္လိုက္၊ ျဖည့္စြက္လိုက္ျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့ၾကရာ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ အနတၱသေဘာ တရားစစ္တရားမွန္ႀကီးကြယ္ေပ်ာက္ကာ အတၱ လမ္းစဥ္ က်င္သံုးေနၾကေသာ ဂိုဏ္းႀကီးတစ္ခုပင္ျဖစ္ေပသည္။
အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးဦးစီး၍ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ငါးရာတို႔ ပထမသဂၤါယနာ ၌ တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္အတည္ျပဳေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာကား-
"(၁) သံေဃာ အပၸညတၱံ နပၸညေပတိ-
သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရား မပညတ္ခဲ့သည္ ကို အသစ္တိုးခ်ဲ႕ ပညတ္ျခင္း မျပဳအံ့။
(၂) ပညတၱံန သမုစၧိႏၵတိ-
ျမတ္စြာဘုရား ပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည္ကို ျဖဳတ္ပယ္ဖ်က္ဆီးျခင္း မျပဳအံ့။
(၃) ယထာပညေတၱသု သိကၡာပေဒသု သမာဒါယ၀တၱတိ-
ျမတ္စြာဘုရား ပညတ္ေတာ္မူခဲ့ ေသာ သိကၡာပုဒ္(စည္းကမ္းဥပေဒ)မ်ားကို ရိုေသစြာလိုက္နာ က်င့္သံုးပါအံ့။"ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသံုးခ်က္အတိုင္း ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္း လံုး၀မျပဳဘဲ ယခုဆိုလွ်င္ သဂၤါယနာ(၆)ႀကိမ္တိုင္တုိင္ တညီတညြတ္တည္း ထပ္မံအတည္ျပဳ လိုက္နာက်င့္ သံုးေတာ္မူခဲ့ၾကေသာ၀ါဒအား ေထရ၀ါဒဟု သမုတ္ေပသည္။ ထိုမွတပါး က်င့္သံုးၾကၿပီး ဆရာ ေကာင္းမ်ားရွားလာကာ ဆရာေပါင္းမွားသူ မ်ားေနျခင္းသည္လည္း သာသနာေတာ္ကြယ္ျခင္း၏ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
ေဗဒင္နကၡတ္ အေတာမသတ္ အထပ္ထပ္ေမးၿပီး အမွန္ယံုၾကည္ရမည့္ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယကို အားမထုတ္ၾကဘဲ တလြဲတျခား အယူမွားေနလွ်င္လည္း သာသနာေတာ္ကြယ္ေစေသာ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ကံႏွင့္ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္ျခင္းသည္ တရားေတာ္အား မရိုေသျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ရက္ရာဇာ၊ ျပႆဒါး မည္သူကသတ္မွတ္ၾကသနည္း။ လူတို႔က သတ္မွတ္ၾက သည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ကိုယ္သတ္မွတ္သည့္ရက္ျဖင့္ ကိုယ္အေနခက္ျဖစ္ေနဘို႔ မေတာ္ၿပီ။ ပါရမီကုသိုလ္မွန္လွ်င္ျမန္ျမန္လုပ္၊ ျမန္ျမန္အားထုတ္ေလ ေကာင္း၏။ ျပႆဒါးေန႔မလို႔ ေရွာင္ေနက အလုပ္ေနာက္က်ၿပီး မလုပ္လိုက္ရဘဲ ေသသြားလွ်င္ လူ႔ဘ၀ရက်ိဳးမနပ္ျဖစ္မည္။ ရက္ရာဇာ၌ အကုသိုလ္လုပ္လွ်င္လည္း အကုသိုလ္အက်ိဳးေပးက မလြဲမေသြလာမည္။ ရက္ရာဇာ ကေတာ့ ကယ္တင္လိမ့္မည္မဟုတ္။ "ေမြးေန႔၊ ေသာၾကာ၊ တနလၤာ ေကသာဆံသ မျပဳရ" ဆို ေတာ့ တစ္ပတ္အတြက္ (၃)ရက္ လြတ္လပ္ခ်ိန္ ေလ်ာ့ရံုပဲရွိမည္။ ေရွာင္ကလည္း ဘာမွ်အက်ိဳး ျဖစ္ထြန္းမည္မဟုတ္ေပ။ ေသာၾကာ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔သား စစ္သားမ်ားမွာ ေသာၾကာ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြသာ ဆံသခ်ိန္ရေသာေၾကာင့္ ထိုေန႔မ်ားမွာသာ အားလပ္ခ်ိန္ရွိသျဖင့္ ဆံသျခင္းျပဳၾက ရသည္။ ေရွာင္ေနလွ်င္ အက်ိဳးရမည္က ဘယ္ဆီမွန္းမသိ၊ ေသခ်ာတာကေတာ့ တနလၤာေန႔ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ စစ္ေဆးခ်က္မွာ အျပစ္ျဖစ္မွာေသခ်ာေပသည္။ ကိုယ္လြတ္လပ္မႈ ကိုယ့္အယူ၀ါဒအမွားေတြက အခ်ဳပ္အျခယ္မခံသင့္ပါေပ။
ကၽြႏ္ုပ္ခံယူထားေသာ ဗုဒၶ၏ တစ္သက္စာေဗဒင္အား စာရႈသူပရိတ္သတ္တို႔အား မွ်ေ၀ခ်င္၏။ ပုုဗၺဏွသုတ္ပါဠိေတာ္၌လာေသာ "သုနကၡတၱံ သုမဂၤလံ"- ေကာင္းတာလုပ္သည့္အခ်ိန္သည္ ေကာင္းသည့္နကၡတ္္ျဖစ္၏။ ဆန္႔က်င္ဘက္ကား မေကာင္းတာလုပ္သည့္အခ်ိန္မွာ မေကာင္းသည့္နကၡတ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ရက္ရာဇာေန႔ လူသတ္လွ်င္ ေသခ်ာေပါက္ ေထာင္က်မည္။ အဖမ္းမခံရလို႔ ေထာင္မက်လွ်င္ အကုသိုလ္အက်ိဳးေပး မလြဲမေသြလာမည္။ ရက္ရာဇာက ကယ္တင္ေပးမည္မဟုတ္ပါေပ။ ျပႆဒါးေန႔ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ တရားနာလွ်င္ ေသခ်ာေပါက္ နိဗၺာန္ေရာက္မည္။ နိဗၺာန္ကို ခ်က္ခ်င္းမျမင္ေသးလွ်င္လည္း နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ကုသိုလ္ ထူးမ်ား ေသခ်ာေပါက္ရသြားေပမည္။ ျပႆဒါးက မည္သို႔မွ်မတားဆီးႏိုင္ပါေပ။
အားကိုးရာအစစ္ကား ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃ။ နတ္နဂါးမ်ားမဟုတ္။ ဘုရားစင္ေပၚ မဟုတ္တယုတ္မ်ား ေရာက္လာေတာ့ သာသနာကြယ္ေၾကာင္းသာျဖစ္ေနမည္။ သာသနာေတာ္ႀကီးအား ေစာင့္ ေရွာက္လာခဲ့ၾကသည္ကား အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ျမတ္မ်ား အစျပဳ၍ ေထရ၀ါဒလမ္း စဥ္ႏွင့္အညီ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လာၾကေသာ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။ သူရႆရီ နတ္မေဟဒီတစ္ပါးက ဘယ္ကလာၿပီး ဘယ္လိုမ်ား ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ပါသနည္း။ ဘုရားႏွင့္တစ္တန္းတည္းထားရေအာင္ ဘယ္လိုအက်င့္သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာေတြႏွင့္ ျပည့္စံုေနသနည္း။ အားကိုးမွား၊ ကိုးကြယ္မွားေနၾကလွ်င္ျဖင့္ ၾကာလွ်င္ ဒုကၡေရာက္ၿပီး သာသနာေတာ္ကို အဖ်က္အေမွာက္လုပ္မိသလို ျဖစ္ေနၾကေပမည္။
"အိမ္ရွိလွ်င္ အုန္းရွိမွ"ဟုဆိုကာ အိမ္အတြင္းမွာလည္း ကိုတင့္တယ္အစျဖာသည့္ (၃၇)မင္းနတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ေနလို႔ ဘာအက်ိဳးထူးမ်ား ရၾကသနည္း။ ေရွးကစကားမွာလည္း ဤသို႔မဟုတ္၊ မအုန္းက အိမ္တြင္းအလုပ္ ႏိုင္နင္းေသသပ္သည့္ အိမ္ေဖာ္အငွါးမေလးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အိမ္ရွိလွ်င္ မအုန္းရွိမွ စသည္ျဖင့္ ႏႈတ္ဖ်ားမွေရပန္းစားရင္းျဖင့္ အိိမ္တြင္းအုန္းရွိရမည္ဟုဆိုကာ မွားယြင္းေနၾကသည္သာျဖစ္ေပသည္။ ကိုတင့္တယ္တို႔ မိသားစုက ဘယ္ဘံုဘ၀ ေရာက္ေနလို႔ေရာက္ေနမွန္းမသိ။ က်န္ခဲ့သည့္မိသားစုေတြကေတာ့ အားကိုးမွားမိေသာေၾကာင့္ ကိုယ့္မွာရွိသည့္ ၀င္ေငြမ်ားမွာ အုန္းေျခာက္လို႔ ခဏခဏလဲေပး ေနရသျဖင့္ အပိုေငြမ်ား တဖြဲဖြဲထြက္ေနေပေတာ့သည္။ ေနာက္ၿပီး မရွိကို အရွိလုပ္ ကိုး ကြယ္ေနလွ်င္လည္း အႆာဒဒိ႒ိျဖင့္ ေသလွ်င္အပါယ္က်မည္သာျဖစ္ၿပီး လက္ရွိမွာလည္း ကိုးကြယ္မွားေနျခင္းျဖင့္ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား အတုယူမွားေအာင္၊ သာသနာေတာ္ ညစ္ ႏြမ္းေအာင္ လုပ္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ေနပါသည္။
သာသနာေတာ္အစစ္အမွန္ကို ေသခ်ာသိမွသာလွ်င္ အတုအေယာင္ကိုပယ္ထုတ္၍ ရပါလိ္မ့္ မည္။ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္ သာသနာေတာ္ ေနလိုလလို ထြန္းကားေနခ်ိန္တြင္ တိတၳိ၊ တကၠတြန္းေပါင္းမ်ားစြာတို႔သည္ ဘယာ ပဗၺဇိတသေဘာမ်ိဳးျဖင့္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကရာ ရဟန္းအတုႏွင့္ အစစ္ ခြဲျခားမရေအာင္ ေရာေႏွာေနေသာေၾကာင့္ အတု ႏွင့္အစစ္ ခြဲျခားရႏိုင္ေအာင္ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္က သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးအား သာသနာေတာ္အစစ္ ရဟန္းတို႔၏ အယူ၀ါဒကား ၀ိဘဇၨ- ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ေသာ ၀ါဒသာျဖစ္သည္ဟု သင္ၾကားျပသေပးလိုက္ရာ မင္းႀကီးကိုယ္တိုင္ ၎နည္းျဖင့္ သုတ္သင္ရွင္း လင္းသျဖင့္ သာသနာေတာ္ႀကီး ျပန္လည္စည္ပင္ခဲ့ရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားသာသနာေတာ္ႀကီး အဓြန္႔ရွည္စြာတည္တံ့ႏိုင္ရန္အတြက္ "တာ၀န္သိသူမွာ တာ၀န္ရွိသည္"ဟု ခံယူၾကၿပီး ရဟန္းရွင္လူအားလံုး မိမိကိုယ္တိုင္လည္း သာသနာေတာ္အား ရိုေသေလးစား လိုက္နာက်င့္ႀကံေနထိုင္ၾကၿပီးလွ်င္ သူတစ္ပါးတို႔အားလည္း တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ကာ နိဗၺာန္သို႔သြားေသာ ကလ်ာဏမိတၱမ်ားအျဖစ္ အခ်င္းခ်င္းဖြဲ႔ႏိုင္ၾကပါကုန္။
ၾသကာသဘုရားရွိခိုးျဖင့္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာေတာ္တို႔အား ရွိခိုးပူေဇာ္ၿပီး အျပစ္တို႔ကို ၀န္ခ် ေတာင္းပန္ကာ အပါယ္ေလးပါး၊ ကပ္သံုးပါးမွစၿပီး ဗ်သနတရားငါးပါးစသည္ျဖင့္ ကင္းလြတ္ပါ ေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းတတ္ၾက၏။ မိမိေဖာက္မိေသာ အျပစ္တို႔ကို ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္းျဖင့္ ေက်ႏိုင္ေသာအျပစ္တို႔ရွိေသာ္လည္း အျပစ္လုပ္ၿပီးတိုင္း ၀န္ခ်ေတာင္းပန္လိုက္ရံုျဖင့္ ေပ်ာက္ သြားတာပဲဆိုၿပီး အျပစ္ရွိေသာ အလုပ္တို႔ကို မေရွာင္ၾကဥ္ဘဲ လုပ္ၿပီးတိုင္း ေတာင္းပန္လိုက္ ၿပီးေရာဟူ၍ ေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ျဖင့္ေနလွ်င္ကား တရားေတာ္ကို ေစာ္ကားမိသလို ဗုဒၶကို လည္း ဆန္႔က်င္သလိုျဖစ္ေနေပမည္။ ကပ္သံုးပါးမွာလည္း ဆုေတာင္းၿပီးယူေနရမွာမဟုတ္။ ကပ္သံုးပါးမျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္က်င့္ႀကံရမည္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ကပ္သံုးပါးကို ဖန္တီးသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗုဒၶက သမမွ်တမႈမရွိ၊ "ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ၿပီးေရာ"ဆိုကာ ငါစားရၿပီးေရာဟူ၍ ငါကိုသာေ႔ရွတန္းတင္ တတ္ေသာ ၀ိသမေလာဘဓာတ္အားႀကီးလွ်င္ ဒုုဗိၻကၡႏၲရကပ္- အငတ္ေဘးဆိုက္မည္၊ လြန္စြာ ခက္ထန္ကာ သည္းခံျခင္းတရားမွာ ဗလာ၊ ကိုယ္ခ်င္းမစာ ညွာတာမႈကင္းမဲ့ သားရဲတိရစၧာန္တို႔ ကဲ့သို႔ အခ်င္းခ်င္းညွင္းပန္းႏွိပ္စက္တတ္ေသာ ေဒါသဓာတ္အားႀကီးလွ်င္ သတၱႏၲရကပ္- လက္ နက္ေဘးဆိုက္မည္၊ သိသင့္သည္တို႔ကိုေတာ့ သိျခင္းနတၳိ၊ မသိသင့္သည္တို႔ကိုက်ေတာ့ အကုန္သိ၊ မွန္မွားမသိ လူ႔တုံးတိ၊ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ကင္းမဲ့လွသည့္ ေမာဟဓာတ္အားႀကီးလွ်င္ ေရာဂႏၲရကပ္- ေရာဂါဘယထူေျပာသည့္ေဘးဆိုက္မည္ဟူ၍ ေဟာၾကားေတာ္မူထားရာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားမ်ား ႀကီးမားေနသမွ် ကပ္သံုးပါးကို ဖန္တီးသူစာရင္းထဲတြင္ မိိမိကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေနသကဲ့သို႔ ေထရ၀ါဒသာသနာႏွင့္ မကို္က္ညီေသာ က်င့္ထံုးမ်ားကို က်င့္သံုးေနၾကျခင္းသည္ သာသနာေတာ္ ကြယ္ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနေပ မည္။
ကေလးငယ္တို႔အား ဘုရားအဆံုးအမ တည္ေပးမထားလွ်င္လည္း ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ကို ၾကည္ညိဳမတတ္ ျဖစ္ေနၾကမည္။ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္၊ တရားဂုဏ္ေတာ္၊ သံဃာဂုဏ္ေတာ္မ်ား ေျပာျပဆံုးမ မထားလွ်င္ အားကိုးမွားၿပီး လမ္းမွားလိုက္ၾကမည္။ ၾကည္ ညိဳမွားသည့္အတြက္ အတုခိုးမွားၾကမည္။ အမွတ္မွားေတာ့ အသိမွားမည္၊ အသိမွားေတာ့ အယူမွားမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အမွတ္မွန္ျဖစ္ေအာင္ ငယ္ရြယ္သူတို႔အား သင္ၾကားေပးၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးမားဆံုးျဖစ္သည့္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ႀကီးသည္ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံတြင္ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုႏိုင္ငံ၌ ဘုရားသာသနာ ေနလိုလလို ထြန္းပခဲ့ရကား ယခု ဘာေၾကာင့္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားရသနည္း။ ဆင္းတုေတာ္ႀကီးကလည္း သာသနာ မကြယ္ ေပ်ာက္ေအာင္ တတ္ႏိုင္ခဲ့ပါသေလာ။ မတတ္ႏိုင္ခဲ့ပါေပ။ ငယ္ရြယ္သူတို႔၏ ႏွလုံးသားမွာ ဘုရားသာသနာ တည္ေပးမထားခဲ့မႈေၾကာင့္ အယူ၀ါဒမွားသူတို႔၏ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းခံခဲ့ရၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၌ ဘုရားသာသနာေတာ္ႀကီး ကြယ္ပခဲ့ရျခင္းကို သင္ခန္းစာယူၾကကုန္ေလာ့။
အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာဆရာတို႔ကို ေပါင္းမိျခင္းသည္ ေဘးေရာက္တတ္၏။ သာသနာလည္း ညစ္ႏြမ္း ၏။ ဆရာေပါင္းမွားလို႔ အယူ၀ါဒမွားလွ်င္ကား သာသနာေတာ္ ေပ်ာက္ကြယ္သည္အထိ ျဖစ္ ေစေတာ့သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံကိုပဲၾကည့္။ ခရစ္ (၅)ရာစုေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ဘုရင္ႏွင့္သူေဌးမ်ား က ခမ္းနားေသာေက်ာင္းေဆာင္မ်ားေဆာက္လုပ္ကာ အလွဴအတန္းမ်ား ရက္ေရာလာၾကရာ အရည္အခ်င္း မမွီေသာအည့ံစားပုဂၢိဳလ္မ်ား သာသနာေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။ ၎ တို႔က ရဟန္းေတာ္တို႔၏ အဓိကတာ၀န္ႀကီးႏွစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ဂႏၴဓုရ- ပိဋကတ္စာေပမ်ား ပို႔ခ် သင္ၾကားေပးျခင္း၊ ၀ိပႆနာဓုရ- ၀ိပႆနာတရား ပြားမ်ားအားထုတ္ျခင္းဟူေသာ တာ၀န္မ်ား ကိုကား မလိုက္နာ၊ မက်င့္သံုးၾကဘဲ စားကာေသာက္ကာေနကာမွ်ျဖင့္ မႏၲာန္စုပ္ျခင္း၊ အင္းခ်၊ ေမွာ္၀င္၊ ေဆးကုျခင္း၊ သမထအာရံုျပဳျခင္းစေသာ ေလာကီကစၥ သိဒၶိမ်ားကိုျပကာ လူၿပိန္းမ်ားအား သိမ္းသြင္းဆြဲေဆာင္ၾက၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ား၌ အတြင္းသာသနာ အင္အားေလ်ာ့ည့ံလာ ေသာအခါ အခ်ိဳ႕ရဟန္းမ်ား ဂႏၶာရီ၀ိဇၨာလမ္းမ်ားဆီသို႔ အာရံုစိုက္သြားၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ ၀ိဇၨာေဇာ္ဂ်ီဂိုဏ္းႀကီး ေပၚထြန္းလာၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ား၌ အတြင္းသာသနာ အင္အားပ်က္ျပား ျခင္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ သာသနာေတာ္ကြယ္ပရျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းႀကီးေပတည္း။
ေဆး၊ ေဗဒင္၊ လကၡဏာ၊ နကၡတ္ႏွင့္တကြ ေလာကီထြက္ရပ္ ၀ိဇၨာဂိုဏ္းဘုန္းႀကီးမ်ားကို မဟာယာနဘုန္းႀကီးမ်ားက ေမြးဖြားေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ မဟာယာနမွာလည္း ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီး ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာတြင္ ေပၚထြန္းလာေသာ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းႀကီးက ေမြးဖြားလာေသာ အႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုဂိုဏ္းႀကီးသည္ ရဟန္း ေတာ္မ်ား လိုက္နာရေသာ သိကၡာေတာ္ (၂၂၇)ပါးမွ (၁၀)ပါးကို ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ၿပီး ဖြဲ႔စည္းတည္ ေထာင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ျပင္ဆင္လိုက္၊ ျဖည့္စြက္လိုက္ျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့ၾကရာ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ အနတၱသေဘာ တရားစစ္တရားမွန္ႀကီးကြယ္ေပ်ာက္ကာ အတၱ လမ္းစဥ္ က်င္သံုးေနၾကေသာ ဂိုဏ္းႀကီးတစ္ခုပင္ျဖစ္ေပသည္။
အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးဦးစီး၍ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ငါးရာတို႔ ပထမသဂၤါယနာ ၌ တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္အတည္ျပဳေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာကား-
"(၁) သံေဃာ အပၸညတၱံ နပၸညေပတိ-
သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရား မပညတ္ခဲ့သည္ ကို အသစ္တိုးခ်ဲ႕ ပညတ္ျခင္း မျပဳအံ့။
(၂) ပညတၱံန သမုစၧိႏၵတိ-
ျမတ္စြာဘုရား ပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည္ကို ျဖဳတ္ပယ္ဖ်က္ဆီးျခင္း မျပဳအံ့။
(၃) ယထာပညေတၱသု သိကၡာပေဒသု သမာဒါယ၀တၱတိ-
ျမတ္စြာဘုရား ပညတ္ေတာ္မူခဲ့ ေသာ သိကၡာပုဒ္(စည္းကမ္းဥပေဒ)မ်ားကို ရိုေသစြာလိုက္နာ က်င့္သံုးပါအံ့။"ဟူ၍ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသံုးခ်က္အတိုင္း ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္း လံုး၀မျပဳဘဲ ယခုဆိုလွ်င္ သဂၤါယနာ(၆)ႀကိမ္တိုင္တုိင္ တညီတညြတ္တည္း ထပ္မံအတည္ျပဳ လိုက္နာက်င့္ သံုးေတာ္မူခဲ့ၾကေသာ၀ါဒအား ေထရ၀ါဒဟု သမုတ္ေပသည္။ ထိုမွတပါး က်င့္သံုးၾကၿပီး ဆရာ ေကာင္းမ်ားရွားလာကာ ဆရာေပါင္းမွားသူ မ်ားေနျခင္းသည္လည္း သာသနာေတာ္ကြယ္ျခင္း၏ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
ေဗဒင္နကၡတ္ အေတာမသတ္ အထပ္ထပ္ေမးၿပီး အမွန္ယံုၾကည္ရမည့္ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယကို အားမထုတ္ၾကဘဲ တလြဲတျခား အယူမွားေနလွ်င္လည္း သာသနာေတာ္ကြယ္ေစေသာ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။ ကံႏွင့္ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္ျခင္းသည္ တရားေတာ္အား မရိုေသျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ရက္ရာဇာ၊ ျပႆဒါး မည္သူကသတ္မွတ္ၾကသနည္း။ လူတို႔က သတ္မွတ္ၾက သည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ကိုယ္သတ္မွတ္သည့္ရက္ျဖင့္ ကိုယ္အေနခက္ျဖစ္ေနဘို႔ မေတာ္ၿပီ။ ပါရမီကုသိုလ္မွန္လွ်င္ျမန္ျမန္လုပ္၊ ျမန္ျမန္အားထုတ္ေလ ေကာင္း၏။ ျပႆဒါးေန႔မလို႔ ေရွာင္ေနက အလုပ္ေနာက္က်ၿပီး မလုပ္လိုက္ရဘဲ ေသသြားလွ်င္ လူ႔ဘ၀ရက်ိဳးမနပ္ျဖစ္မည္။ ရက္ရာဇာ၌ အကုသိုလ္လုပ္လွ်င္လည္း အကုသိုလ္အက်ိဳးေပးက မလြဲမေသြလာမည္။ ရက္ရာဇာ ကေတာ့ ကယ္တင္လိမ့္မည္မဟုတ္။ "ေမြးေန႔၊ ေသာၾကာ၊ တနလၤာ ေကသာဆံသ မျပဳရ" ဆို ေတာ့ တစ္ပတ္အတြက္ (၃)ရက္ လြတ္လပ္ခ်ိန္ ေလ်ာ့ရံုပဲရွိမည္။ ေရွာင္ကလည္း ဘာမွ်အက်ိဳး ျဖစ္ထြန္းမည္မဟုတ္ေပ။ ေသာၾကာ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔သား စစ္သားမ်ားမွာ ေသာၾကာ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြသာ ဆံသခ်ိန္ရေသာေၾကာင့္ ထိုေန႔မ်ားမွာသာ အားလပ္ခ်ိန္ရွိသျဖင့္ ဆံသျခင္းျပဳၾက ရသည္။ ေရွာင္ေနလွ်င္ အက်ိဳးရမည္က ဘယ္ဆီမွန္းမသိ၊ ေသခ်ာတာကေတာ့ တနလၤာေန႔ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ စစ္ေဆးခ်က္မွာ အျပစ္ျဖစ္မွာေသခ်ာေပသည္။ ကိုယ္လြတ္လပ္မႈ ကိုယ့္အယူ၀ါဒအမွားေတြက အခ်ဳပ္အျခယ္မခံသင့္ပါေပ။
ကၽြႏ္ုပ္ခံယူထားေသာ ဗုဒၶ၏ တစ္သက္စာေဗဒင္အား စာရႈသူပရိတ္သတ္တို႔အား မွ်ေ၀ခ်င္၏။ ပုုဗၺဏွသုတ္ပါဠိေတာ္၌လာေသာ "သုနကၡတၱံ သုမဂၤလံ"- ေကာင္းတာလုပ္သည့္အခ်ိန္သည္ ေကာင္းသည့္နကၡတ္္ျဖစ္၏။ ဆန္႔က်င္ဘက္ကား မေကာင္းတာလုပ္သည့္အခ်ိန္မွာ မေကာင္းသည့္နကၡတ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ရက္ရာဇာေန႔ လူသတ္လွ်င္ ေသခ်ာေပါက္ ေထာင္က်မည္။ အဖမ္းမခံရလို႔ ေထာင္မက်လွ်င္ အကုသိုလ္အက်ိဳးေပး မလြဲမေသြလာမည္။ ရက္ရာဇာက ကယ္တင္ေပးမည္မဟုတ္ပါေပ။ ျပႆဒါးေန႔ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ တရားနာလွ်င္ ေသခ်ာေပါက္ နိဗၺာန္ေရာက္မည္။ နိဗၺာန္ကို ခ်က္ခ်င္းမျမင္ေသးလွ်င္လည္း နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ကုသိုလ္ ထူးမ်ား ေသခ်ာေပါက္ရသြားေပမည္။ ျပႆဒါးက မည္သို႔မွ်မတားဆီးႏိုင္ပါေပ။
အားကိုးရာအစစ္ကား ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃ။ နတ္နဂါးမ်ားမဟုတ္။ ဘုရားစင္ေပၚ မဟုတ္တယုတ္မ်ား ေရာက္လာေတာ့ သာသနာကြယ္ေၾကာင္းသာျဖစ္ေနမည္။ သာသနာေတာ္ႀကီးအား ေစာင့္ ေရွာက္လာခဲ့ၾကသည္ကား အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္ျမတ္မ်ား အစျပဳ၍ ေထရ၀ါဒလမ္း စဥ္ႏွင့္အညီ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လာၾကေသာ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။ သူရႆရီ နတ္မေဟဒီတစ္ပါးက ဘယ္ကလာၿပီး ဘယ္လိုမ်ား ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ပါသနည္း။ ဘုရားႏွင့္တစ္တန္းတည္းထားရေအာင္ ဘယ္လိုအက်င့္သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာေတြႏွင့္ ျပည့္စံုေနသနည္း။ အားကိုးမွား၊ ကိုးကြယ္မွားေနၾကလွ်င္ျဖင့္ ၾကာလွ်င္ ဒုကၡေရာက္ၿပီး သာသနာေတာ္ကို အဖ်က္အေမွာက္လုပ္မိသလို ျဖစ္ေနၾကေပမည္။
"အိမ္ရွိလွ်င္ အုန္းရွိမွ"ဟုဆိုကာ အိမ္အတြင္းမွာလည္း ကိုတင့္တယ္အစျဖာသည့္ (၃၇)မင္းနတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ေနလို႔ ဘာအက်ိဳးထူးမ်ား ရၾကသနည္း။ ေရွးကစကားမွာလည္း ဤသို႔မဟုတ္၊ မအုန္းက အိမ္တြင္းအလုပ္ ႏိုင္နင္းေသသပ္သည့္ အိမ္ေဖာ္အငွါးမေလးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အိမ္ရွိလွ်င္ မအုန္းရွိမွ စသည္ျဖင့္ ႏႈတ္ဖ်ားမွေရပန္းစားရင္းျဖင့္ အိိမ္တြင္းအုန္းရွိရမည္ဟုဆိုကာ မွားယြင္းေနၾကသည္သာျဖစ္ေပသည္။ ကိုတင့္တယ္တို႔ မိသားစုက ဘယ္ဘံုဘ၀ ေရာက္ေနလို႔ေရာက္ေနမွန္းမသိ။ က်န္ခဲ့သည့္မိသားစုေတြကေတာ့ အားကိုးမွားမိေသာေၾကာင့္ ကိုယ့္မွာရွိသည့္ ၀င္ေငြမ်ားမွာ အုန္းေျခာက္လို႔ ခဏခဏလဲေပး ေနရသျဖင့္ အပိုေငြမ်ား တဖြဲဖြဲထြက္ေနေပေတာ့သည္။ ေနာက္ၿပီး မရွိကို အရွိလုပ္ ကိုး ကြယ္ေနလွ်င္လည္း အႆာဒဒိ႒ိျဖင့္ ေသလွ်င္အပါယ္က်မည္သာျဖစ္ၿပီး လက္ရွိမွာလည္း ကိုးကြယ္မွားေနျခင္းျဖင့္ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား အတုယူမွားေအာင္၊ သာသနာေတာ္ ညစ္ ႏြမ္းေအာင္ လုပ္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ေနပါသည္။
သာသနာေတာ္အစစ္အမွန္ကို ေသခ်ာသိမွသာလွ်င္ အတုအေယာင္ကိုပယ္ထုတ္၍ ရပါလိ္မ့္ မည္။ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္ သာသနာေတာ္ ေနလိုလလို ထြန္းကားေနခ်ိန္တြင္ တိတၳိ၊ တကၠတြန္းေပါင္းမ်ားစြာတို႔သည္ ဘယာ ပဗၺဇိတသေဘာမ်ိဳးျဖင့္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္လာၾကရာ ရဟန္းအတုႏွင့္ အစစ္ ခြဲျခားမရေအာင္ ေရာေႏွာေနေသာေၾကာင့္ အတု ႏွင့္အစစ္ ခြဲျခားရႏိုင္ေအာင္ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္က သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးအား သာသနာေတာ္အစစ္ ရဟန္းတို႔၏ အယူ၀ါဒကား ၀ိဘဇၨ- ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ေသာ ၀ါဒသာျဖစ္သည္ဟု သင္ၾကားျပသေပးလိုက္ရာ မင္းႀကီးကိုယ္တိုင္ ၎နည္းျဖင့္ သုတ္သင္ရွင္း လင္းသျဖင့္ သာသနာေတာ္ႀကီး ျပန္လည္စည္ပင္ခဲ့ရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားသာသနာေတာ္ႀကီး အဓြန္႔ရွည္စြာတည္တံ့ႏိုင္ရန္အတြက္ "တာ၀န္သိသူမွာ တာ၀န္ရွိသည္"ဟု ခံယူၾကၿပီး ရဟန္းရွင္လူအားလံုး မိမိကိုယ္တိုင္လည္း သာသနာေတာ္အား ရိုေသေလးစား လိုက္နာက်င့္ႀကံေနထိုင္ၾကၿပီးလွ်င္ သူတစ္ပါးတို႔အားလည္း တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ကာ နိဗၺာန္သို႔သြားေသာ ကလ်ာဏမိတၱမ်ားအျဖစ္ အခ်င္းခ်င္းဖြဲ႔ႏိုင္ၾကပါကုန္။
You received this email because you are subscribed to the real_time feed for http://htunhlaing.blogspot.com/feeds/posts/default. To change your subscription settings, please log into RSSFWD.